November is de maand waarin elk jaar 2 lijsten bekend worden gemaakt die op het eerste oog niets met elkaar te maken hebben. Koop voor 15,- euro het zakenblad Quote en leer welke 500 mensen het rijkste zijn. Koop voor 10,- De Dikke Blauwe en je leert welke 100 mensen maatschappelijk de meest vermogenden van Nederland zijn. Misschien hoeft dat over een paar jaar niet meer, want de rijkenlijst van Quote begint zoetjesaan blauw te kleuren...
Eerst even over de rijkenlijst. Dit jaar is de toon in het vroegere ‘’blabla blaadje over blingbling’’ weer minder ronkend over financieel bezit en vertellen de superrijken vaker over hun maatschappelijke activiteiten dan over hun Ferrari ‘s en buitenhuizen.
Wandelend van nummer 1 naar nummer 500 zie je wat inspirerende spraakmakers. Neem nummer 27, selfmade Ben Mandemakers, die met 1,3 miljard bezit anno 2020 luidop zegt: ‘Wij geven al heel lang onzichtbaar heel veel aan goede doelen. Maar het is belangrijk dat er mensen zijn die het goede voorbeeld geven. Dat zijn we nu aan het voorbereiden, volgend jaar zullen we dit goed naar buiten brengen.’ Die zien we volgend jaar vast opduiken in De Dikke Blauwe 100!
Net als nummer 477, Ger Vijfwinkel, die ondanks zijn tot 100 miljoen gedaalde vermogen trots glundert: ‘U hebt gelijk als u constateert dat mijn vermogen slinkt . Het gaat naar goede doelen.’ Sylvia Toth (nummer 413 met 120 miljoen) heeft ook een major donor-hart: ’Het fijnste van geld hebben is dat je het kunt delen.’
Grootgevers die uit de kast komen. Die het zelf misschien ook wel ongemakkelijk (ziekelijk?) vinden dat ze samen 6 miljard meer bezitten dan bij de vorige Quote 500 en nu een lieve 10% van het totale vermogen van Nederland bezitten. Die misschien wel worden geïnspireerd door de publieke geefbelofte (www.theginvingpledge.org) van miljardairs Warren Buffet en Bill Gates, die ook met niks doen steeds rijker worden. Want geld maakt veel meer geld dan arbeid. En toch vinden de 211 Giving Pledger-miljardairs uit 24 landen geen overheid ter wereld bereid om meer belasting van ze te krijgen dan volgens de regeltjes vastgelegd (please tax us!).
Interessant is het derhalve dat steeds meer Quote 500-namen ook in de ranglijst van De Dikke Blauwe opduiken. De nummer 1 van De Dikke Blauwe100 uit 2016, mecenassen Joop en Janine van den Ende, staan op een comfortabele nummer 20 in de Quote 500 (met 1,7 miljard). Alex Mulder staat op nummer 48 in de Quote en omdat hij een deel van zijn 775 miljoen vrijmaakt voor cultuur (en daarvoor van burgemeester Femke Halsema onlangs nog een medaille kreeg opgeprikt) staat hij ook in DDB 100 en wel op nummer 23.
Op nummer 205 (215 miljoen) in de Quote zien we Pieter en Francoise Geelen, die op nummer 20 in de DDB100 prijken, omdat zij ook grootgevers zijn in de domeinen kunst, natuur, gezondheid. Met 185 miljoen op nummer 254 in de Quote 500 staat Gerard van Vliet, waarvan publiekelijk bekend is dat hij en zoon Rogier (DDB110 nummer 11) 18 miljoen geven aan goede doelen.
Intussen lopen ook steeds meer bedrijven zich warm langs de zijlijn om actief mee te spelen op het veld van goed doen. Zo heeft bijvoorbeeld de Philips Foundation met haar directeur Margot Cooijmans een stevige aanjager aan boord voor het inhoudelijk versterken van de missie van het bedrijf (geld verdienen met gezondheidzorg) en het bedrijfsfonds (zorg bereikbaar maken voor iedereen). Ook mensen met functies bij bedrijfsfondsen gaan we vast vaker terugzien in de DDB 100.
De moraal van dit verhaal: we zien de Quote500 heel stiekem steeds blauwer kleuren, want goed doen is het nieuwe rijk zijn. De valkuil is echter ook evident: dat de Quote 500 een blauw schaamlapje wordt voor exorbitante rijkdom en vooral een uiting van ouderwetse liefdadigheid. Een aflaat voor ‘kijk mij eens goed doen’. Wie er zeker van wil zijn dat de rangorde wordt bepaald door de mate van bewezen maatschappelijke vermogendheid, kan voorlopig alleen nog maar terecht in de lijst van De Dikke...
►Bekijk de nieuwe ranglijst van filantropie-influentials, de DDB100: klik hier
Don Akkermans is hoofdredacteur a.i. van De Dikke Blauwe. Wilt u meer columns en commentaren van hem lezen? Klik hier.
Wilt u op deze column reageren? Klik hier
DDB100