Column Luuk van Term:Gezucht?!

Vorige week presenteerde het Blockbusterfonds zich aan de culturele sector, het samenwerkingsverband van de BankGiro Loterij, VSBfonds, Prins Bernhard Cultuurfonds en VandenEnde Foundation. Tout cultureel Nederland was aanwezig. Er ging af en toe een zucht door het fraaie De La Mar-theater. En dat waren niet alleen zuchten van verlichting.

Want laten we wel wezen: in die sfeer werd het nieuwe fonds toch aan de wereld getoond. De overheid draait de kraan dicht, en de particuliere financiers gaan voor redding zorgen. Maar uiteraard worden daar wel voorwaarden aan verbonden. De vier fondsen leggen de lat daarbij hoog: ze streven naar projecten van uitmuntende kwaliteit en willen bovendien de samenwerking tussen culturele instellingen bevorderen. De fondsen geven daarbij zelf het goede voorbeeld en slaan de handen ineen. Met Ernst Veen, de voormalige directeur van de Oude Kerk en de Hermitage aan de Amstel, als bestuursadviseur is het duidelijk wat de fondsen beogen: meer cultureel ondernemerschap.

Ik hoorde tijdens de presentatie van de selectiecriteria en –procedure hier en daar een zucht door de zaal gaan. Niet zozeer van opluchting, nee, van “O jee, moet ik aan al die voorwaarden voldoen, moet ik weer zo’n hele procedure door en voortdurend verantwoording afleggen”. Ja, het is wat: je moet er wat voor doen om aan geld te komen. Sterker nog, je moet er nog iets voor terugdoen ook.

Ik wil hier niet betogen dat de culturele sector het niet zwaar heeft. Maar het wordt zo onderhand toch echt tijd om in te zien dat de tijden zijn veranderd. De verzorgingsstaat die Nederland altijd was, is tanende. Daar kun je – en moet je soms – tegen ageren, maar laten we vooral ook particuliere initiatieven zoals het Blockbusterfonds omarmen, toejuichen zelfs. Het laat zien dat de sector zelf zijn broek kan en wil ophouden en niet afhankelijk wil zijn van de politieke en economische wind die door ons land waait.

Het Blockbusterfonds geeft de culturele sector de kans om te laten zien waartoe het in staat is. De eerste ondersteunde projecten van Boijmans van Beuningen, FOAM en Twentse Welle waren volgens mij – en ook anderen in de wandelgangen – niet maatgevend voor wat mogelijk is. Dus verras het fonds maar!  Of zoals Joop van den Ende het in ‘zijn’ De La Mar verwoordde: “Ten strijde!”.

Luuk van Term is zelfstandig communicatieadviseur in de filantropie, partner van bureau Blauwe Noordzee en bestuurslid van twee erfgoedinstellingen. Hij is als vaste columnist verbonden aan Filanthropium.