Gemeenten zoeken door de toenemende bezuinigingen nieuwe inkomsten. Steeds meer gemeentebesturen kiezen er daarom voor geld te verdienen aan kledinginzameling. Ze eisen een percentage van de opbrengst of laten inzamelaars tegen elkaar opbieden om een textielcontainer te mogen plaatsen. Ook commerciële partijen mengen zich vaker in deze strijd. Voor de goede doelen blijft er zo steeds minder over.
Charitatieve kledinginzamelaars zamelen jaarlijks bijna vijftig miljoen kilo kleding in. Veel gemeenten verdienen hier al een tijdje aan. Ze vragen aan goede doelenorganisaties een vergoeding voor het plaatsen van inzamelingscontainers en vaak ook nog een bedrag per opgehaalde kilo. Zo betaalt het Leger des Heils ruim een miljoen euro aan ruim honderd gemeenten. De wat kleinere organisatie Humana voldoet zo’n twee ton aan zeventig tot tachtig gemeenten.
Levendige aanbestedingscultuur
Maar er zijn steeds meer kapers op de kust. “Er is momenteel een levendige aanbestedingscultuur”, zegt Marc Vooges van Humana. Hij kaartte vorig jaar al aan dat steeds meer gemeenten de inzameling laten verrichten door commerciële inzamelaars, zoals de Van Gansewinkel groep of SITA. Er zijn zelfs commerciële spelers die net doen of ze charitatief zijn, weet Vooges. “Een voorbeeld daarvan is Curitas. Die organisatie zegt een bedrag af te staan aan Pax Kinderhulp, maar is daarover totaal niet transparant. Het is waarschijnlijk dat ze amper geld per ingezamelde kilo overmaken. Donateurs denken aan een goed doel te geven, maar eigenlijk spekken ze de aandeelhouderszakken van de eigenaren van dit commerciële bedrijf.”
Voorlichting
Het grote probleem van de aanbesteding aan commerciële inzamelaars is volgens Vooges de voorlichting aan de inwoners van de betreffende gemeenten. Hij liet daarom vorig jaar onderzoek uitvoeren door TNS-Nipo, waaruit bleek dat 83 procent van de Nederlandse bevolking denkt dat ze aan een goed doel geeft bij kledingdonatie. Het probleem is dat dit dus niet altijd meer het geval is door de komst van commerciële inzamelaars.
Inzamelmethoden
Kleding levert inzamelaars nu zo’n 55 tot 75 cent per kilo op. Naar schatting de helft daarvan gaat naar de gemeentekas. Omdat het inzamelen ook geld kost, blijft nog zo’n vijf tot achttien cent over voor goede doelen. “Er zijn verschillende inzamelmethoden”, legt Vooges uit. “Sommige gemeenten plaatsen zelf ondergrondse containers, waarvan wij tegen een vergoeding gebruik mogen maken. Dat vind ik logisch, want die kosten zouden wij met onze containers anders ook maken. Dan zijn er locaties waar we onze eigen containers plaatsen, waar we vaak ook een vergoeding voor moeten betalen. Vervolgens zijn er gemeenten die een vergoeding per ingezamelde kilo vragen. Een klein aantal gemeenten vraagt allebei. En dan zijn er nog uitzonderingen als Nieuwegein en Best, waar we helemaal gratis mogen inzamelen.”
Marge behouden
Tot zover is er niets aan de hand. Maar komen als gezegd meer kapers op de kust. Vooges: “Vroeger werd een overeenkomst vrij gemakkelijk verlengd, tegenwoordig zijn er steeds meer aanbestedingstrajecten. Er zijn ook steeds meer partijen mee gemoeid die een graantje willen meepikken: gemeentelijke afvalbedrijven, sorteerders, commerciële aanbieders. En hoewel er ook gemeenten zijn die laten inschrijven op zaken als duurzaamheid, charitatief of social return, gaat het in de aanbestedingstrajecten vaak om de prijs. We moeten dus heel goed rekenen en proberen onze marge in tact te houden als we een bod neerleggen. Gemiddeld houden we 18 cent over voor het goede doel en daarmee lopen wij voorop. We moeten efficiënt werken en continu blijven rekenen om een redelijke marge te behouden.”
Publiciteit gezocht
“Dat heeft ervoor gezorgd dat wij nog niet in de problemen zijn gekomen. We winnen wat, verliezen wat, maar we hebben nog geen containers verloren. Het is echter naar mijn idee wel tijd deze ontwikkeling een halt toe te roepen. We hebben daartoe zelf de publiciteit opgezocht en dankzij aandacht van RTL, Metro en vooral de Volkskrant is de bal wel gaan rollen. We hopen dat steeds meer lokale partijen gaan pleiten voor het charitatief houden van kledinginzameling. De ChristenUnie en SP hebben daarover vorige week aan de minister al vragen gesteld. Dat is geweldig, daar hebben we het voor gedaan. Wordt dus waarschijnlijk vervolgd…”
nl
