nl
De Lotto is na de Postcode Loterij de grootste goede doelenloterij van Nederland. Alle concurrenten van De Lotto voldoen aan de Good Governance-codes. De Lotto zelf echter nog steeds niet. Volgens Tjeerd Veenstra, directeur van De Lotto, gaat dit binnenkort veranderen. Dus ontvlechting van begunstigers en begunstigden.
Even terug in de tijd. Eind jaren zestig wordt de Stichting Nationale Sporttotalisator (SNS) opgezet, tegenwoordig bekend onder de naam De Lotto. Tien jaar daarvoor al zag de Toto het levenslicht. De netto opbrengsten waren voor de sport-lichamelijke vorming (SLV-sector) en cultuur, maatschappelijk welzijn en volksgezondheid (CMV-sector). Onder de verzamelnaam De Lotto schuilen anno 2007 de volgende loterijen: Lotto, Toto, Lucky Day en Krasloterij. De totale bruto opbrengsten van de gezamenlijke Lotto beliepen in 2005 € 275 miljoen. De helft daarvan werd als prijzengeld uitgekeerd. Een deel werd gebruikt om de gemaakte kosten te dekken: in 2005 €74 miljoen.
Lotto blijft achter
Volgens De Lotto is de bestuursstructuur te vergelijken met die van een Naamloze Vennootschap. De Lotto is statutair echter nog steeds een Stichting, te weten Stichting Nationale Sporttotalisator. De SNS heeft een tweehoofdige directie waarvan één lid voorzitter is. Bovendien heeft de stichting een Raad van Commissarissen met vijf leden. De voorzitter is een onafhankelijk lid. Van de overige leden zitten er twee leden namens het NOC/NSF en twee namens de ALN. Daarnaast is er nog een Beneficianten Raad, in theorie het hoogste orgaan. De Raad bestaat weer uit zeven leden met een onafhankelijke voorzitter. In de raad zitten drie bestuursleden namens de NOC/NSF en drie bestuursleden namens de ALN. Op deze wijze zou er een strikte scheiding gemaakt zijn tussen geldwerving en geldverdeling.
Deze organisatiestructuur roept echter vragen op. In de Raad van Commissarissen zitten vertegenwoordigers van de begunstigden van diezelfde Lotto: het NOC/NSF en de ALN. De ALN is een doorgeefluik voor vele bekende goede doelen die voldoen aan de Code Goed Bestuur van de Commissie Wijffels. Het is vreemd dat De Lotto in dit opzicht achterblijft.
Het Ministerie van Justitie heeft vorig jaar de conclusies van de Commissie Schuyt met betrekking tot de helderheid en transparantie van de Goede Doelen Loterijen overgenomen. Dit betekent onder andere dat er een strikte scheiding moet komen van bestuurders en begunstigden. Dit jaar wordt ook een uiteindelijke wetswijziging verwacht van de Wet op de Kansspelen waarin ook deze conclusies zullen worden opgenomen. Alleen De Lotto voldoet hier nog steeds niet aan.
Procesafronding
Lotto-directeur Tjeerd Veenstra legt uit waarom niet. "De Lotto zit nu in een procesafronding. De afgelopen maanden is druk overleg gevoerd met het Ministerie van Justitie en de beneficianten vooruitlopend op de aanstaande nieuwe Wet op de Kansspelen. Het ontvlechten is een ingewikkeld proces gebleken. De Lotto heeft ook de laatste hand gelegd aan de nieuwe statuten en het nieuwe financiële reglement. Bij de contractonderhandelingen met de beneficianten is de uiteindelijke verdeling van de netto opbrengsten van groot belang."
Op de vraag op welke beneficianten het nog wachten is, geeft Veenstra aan dat het NOC/NSF eerst zekerheid van de Ministers van Justitie en VWS wil hebben over de basisgarantie van de continuïteit van de sportstructuur. "De Lotto is nu in de laatste fase van bestuursmodelverandering. Over twee maanden zullen resultaten verwacht kunnen worden. Deze zullen dan aan het Ministerie van Justitie worden voorgelegd. Na goedkeuring hiervan kan de Lotto vervolgens de statutaire wijzigingen doorvoeren. De strikte scheiding van bestuur en begunstigden zal dan kunnen worden doorgevoerd."
Verlengstuk van de overheid
De Lotto zal dus hopelijk spoedig "om" zijn en ook gaan voldoen aan de good governance-praktijk. De ALN en de achterliggende beneficianten zijn alle Algemeen Nut Beogende Instellingen en gerespecteerde leden van de filantropische sector. ANBI's moeten iedere schijn van belangenverstrengeling voorkomen, mogelijk zelfs roomser zijn dan Den Haag voorschrijft.
Ook is duidelijk dat Den Haag via de Wet op de Kansspelen een flinke vinger in de pap heeft in de sector. Er zijn naar aanleiding van de aanbevelingen van de Commissie Schuyt nieuwe domeinverdelingen gemaakt. Bovendien blijkt dat de verdeling van de uiteindelijke loterijgelden afhankelijk is van de zekerheid die een ander ministerie eerst moet geven over te verkrijgen overheidssubsidies.
Lees ook ons artikel over het ontbreken van good governance bij de SLV.
