Was het een ‘slip of the pen’? Kunstredacteur Gretha Pama van kwaliteitskrant NRC schreef dit weekeinde over cultuurfinanciering naar aanleiding van de Amsterdamse Uitmarkt. Hoofdsponsor ABN AMRO organiseerde een business-dag over de beste manier waarop kunstenaars en instellingen private financiering kunnen zoeken: een onderwerp dat al geruime tijd op de agenda staat sinds het cultuurbudget onder Halbe Zijlstra van negenhonderd miljoen euro met tweehonderd miljoen werd gekort. Zowel fondsenwervers (o.a. Hendrikje Crebolder van Rijksmuseum) als fondsenverstrekkers (o.a. Jeroen Branderhorst van BankGiro Loterij) werden in het stuk van Pama aangehaald. Over de BankGiro Loterij, onderdeel van de Goede Doelen Loterijen, werd tussen haakjes volkomen naturel vermeld: ‘Zestig miljoen subsidie per jaar’. Subsidie?
Ja, formeel is dat correct, want subsidie betekent letterlijk ‘ondersteuning’, ‘hulp’ of ‘bijstand’, maar het begrip heeft natuurlijk een volkomen andere lading gekregen in de afgelopen decennia. ‘Subsidie’ stond voor ‘overheidsfinanciering’: geld uit de collectieve middelen (belastingopbrengsten).
Die kleine subsidie-opmerking tussen haakjes verraadt in alle onschuld veel van de al dan niet bewuste denkwijze over cultuurfinanciering, niet in de laatste plaats bij de kunstenaars zelf. Dat de financieringsbronnen wezenlijk verschillen, gaat er op cognitief niveau nog wel in, maar in de praktijk vallen veel fondsenzoekers terug in hun subsidiereflex. Niet in de laatste plaats daartoe verleid door de mega-schenkingen van de Goede Doelen Loterijen (en dan is de BankGiro nog een dwerg vergeleken bij de Postcode Loterij). De honderden miljoenen die vanuit de Van Eeghenstraat naar goede doelen en cultuur gaan, worden ongemerkt toch als een soort vervanging van de staatssubsidie gezien. Dat is uiteraard een grote misvatting: te denken dat private financiers er zijn om een subsidiegat te dichten. Ondanks alle voorlichting, cursussen, toolboxes, seminars en bewustwordingscampagnes is de gedachte dat overheid en mecenaat communicerende fundings-vaten zijn nog steeds zeer hardnekkig.
Nieuw:
DDB Daily: elke dag om 12.00 uur het laatste nieuws & opinie van de afgelopen 24 uur in uw mailbox. Gratis service naast uw wekelijkse DDB Journaal.
Aanmelden: klik hier.
Cultuur