nl
Tenenkrommend
Mijn tenen krommen van deze klimaatverandering-heeft-het-gedaan-berichten. Om te beginnen omdat ze klimaatverandering te veel eer geven. En, belangrijker nog, omdat ze ons de verkeerde kant uitsturen bij het investeren in oplossingen voor armoede en ongelijkheid.Neem de ‘klimaatvluchtelingen’: ook zo’n hot topic dat in dit rijtje thuishoort. Door klimaatverandering, zo klinkt het, zullen straks 140 miljoen, 200 miljoen, misschien wel een miljard mensen op de vlucht slaan, met massamigratie, oorlogen en conflicten tot gevolg. Maar wanneer je in rapporten van het IPCC, het IOM en andere organisaties duikt, dan blijft er weinig van deze voorspelling overeind. ‘Klimaatverandering’ is slechts één van de vele redenen om te migreren - en meestal geen heel belangrijke. ‘Klimaatvluchtelingen’ zijn veelal jongeren uit landen als Ethiopië, Laos en Nigeria die geen toekomst zien als boer in het dorp waar ze zijn geboren. Ze zien dat het land minder opbrengt dan vroeger, maar trekken vooral naar de stad omdat werk, sociale voorzieningen en vrijheid lonken.
Voor ‘klimaatoorlogen’ geldt grosso modo hetzelfde: ook conflicten hebben vele vaders en ‘klimaatverandering’ is er op zijn best één van. In een vorig jaar verschenen studie in Nature maakten elf experts een schatting van de bijdrage van klimaatverandering aan conflicten. In een lijst met 16 risicofactoren zetten ze ‘klimaat’ op de 14e (!) plaats. Andere factoren, zoals sociaaleconomische achterstand en een falende staat, waren veel belangrijker. En nu is er de stelling dat klimaatverandering leidt tot geweld tegen vrouwen. Eén blik in het onderliggende IUCN-rapport laat opnieuw zien dat de onderzoekers voorzichtig zijn met hun conclusies: geweld tegen vrouwen heeft vele oorzaken, en klimaatverandering is één element dat een rol speelt.
Ongenuanceerd framen
Het is de hoogste tijd om een eind te maken aan het ongenuanceerd framen van alle problemen in de wereld als ‘klimaatproblemen’. Alarmisten hopen daarmee mensen in actie te krijgen om iets aan de opwarmende aarde te doen. En om sympathie te kweken voor de ‘slachtoffers’, zoals vrouwen en vluchtelingen. Dat is begrijpelijk. Maar het omgekeerde gebeurt ook: het doembeeld van een ineenstortende aarde maakt mensen passief, en het - onjuiste - beeld van op hol geslagen klimaatmigratie kan de overtuiging versterken dat we de grenzen vooral stevig dicht moeten houden.Rammelende logica
Belangrijker nog is dat het de aandacht afleidt van wat er moet gebeuren. Want als klimaat de oorzaak is van alle problemen, dan is het stoppen van klimaatverandering logischerwijs de oplossing voor alle ellende. En die logica rammelt. Wie ‘klimaatoorlogen’ wil voorkomen, kan beter investeren in sociaaleconomische ontwikkeling dan in het plaatsen van windmolens. Wie niet wil dat ‘klimaatmigratie’ ontspoort, kan zijn kaarten beter zetten op goed geleide migratieprogramma’s dan op campagnes om het gebruik van wasdrogers te ontmoedigen. En hetzelfde geldt voor het stoppen van ‘klimaatgeweld’ tegen vrouwen: investeren in landrechten voor vrouwen zet meer zoden aan de dijk dan zonnepanelen op je dak leggen.Wie armoede en ongelijkheid wil bestrijden, moet zijn geld in het juiste mandje leggen. En dat is niet het stoppen van de CO2-uitstoot.
►Auteur Mirjam Vossen is lid van het redactieteam van De Dikke Blauwe. Wilt u meer columns en commentaren van haar lezen? Klik hier.
