nl
Waarom is de MBO-monitor ontwikkeld, en waarom juist nu? Fortis Foundation-directeur Margot van Sluis hoeft niet lang na te denken over het antwoord op deze vraag. "We runnen op het gebied van bedrijfsvrijwilligerswerk een veelvoud aan projecten bij Fortis Foundation Nederland. Het spreekt voor zich dat we nieuwsgierig zijn wat het effect is van deze projecten op onze vrijwilligers en de betrokken maatschappelijke organisaties. Zijn sommige projecten in dit opzicht succesvoller dan andere? Hierover waren we intern al een tijd in gesprek. Omdat er in dit opzicht eigenlijk weinig tot niets is, hebben we zomer 2005 de knoop doorgehakt en zijn we gestart met de ontwikkeling van een eigen meetinstrument."
Drie niveaus
De MBO-monitor is ontwikkeld in samenwerking met Lucas Meijs, hoogleraar Vrijwilligerswerk, Civil Society en Onderneming aan de Rotterdam School of Management (Erasmus Universiteit). Twee weken geleden werd het resultaat in Utrecht gepresenteerd tijdens de Masterclass Mensen voor Mensen. Wat zit er eigenlijk onder de motorkap van de MBO-monitor? Lucas Meijs: "De monitor opereert op drie niveaus. De eerste laag bestaat uit zes prestatievelden, drie voor bedrijven en drie voor maatschappelijke organisaties. De laag daaronder bestaat uit drie criteria per prestatieveld. Voorbeeld: bij bedrijven gelden voor het prestatieveld Participant de criteria welbevinden, zingeving en competentieontwikkeling. Terwijl bij maatschappelijke organisaties het prestatieveld Omgeving is opgebouwd uit de criteria media-aandacht, reputatie en relaties. Daaronder ligt een derde laag, het niveau van de vraagstelling. Hoe bevraag je deelnemers aan een project over de verschillende criteria? Naast een aantal basisvragen is er in het softwaretool ruimte om in die vraagstelling te variëren. Dat moet ook, want elke organisatie heeft weer een andere bedrijfscultuur. En het is met nadruk de bedoeling dat de MBO-monitor breed toepasbaar is."
Belangrijkste doel van de MBO-monitor is win-win situaties en het effect van maatschappelijke investeringen inzichtelijk te maken, voor alle deelnemende partijen. Meijs: "Ook kan de methodiek meer inzicht verschaffen in de trade off tussen de zes prestatievelden, zowel in negatieve als positieve zin. Dat helpt bedrijven bij het maken beleidskeuzes."
Competentieontwikkeling
In hoeverre is de methodiek nieuw? Meijs: "We hebben een brede scan in het buitenland uitgevoerd. Wat we zagen was dat er meestal toch vooral de nadruk wordt gelegd op de kwantitatieve kant. Hoeveel uren worden er geschreven, welke kosten worden er gemaakt? Prima, dat is de basis. Daar moet absoluut ook over gerapporteerd worden. Wij wilden echter een instrument ontwikkelen waarmee kwalitatief in kaart kan worden gebracht hoe deelname aan projecten wordt ervaren. Zowel aan de bedrijvenkant als aan de kant van de maatschappelijke organisaties. Voorbeeld: vooraf stel je als bedrijf vast dat een project mede als doel heeft competentieontwikkeling te bevorderen bij medewerkers. Achteraf blijkt dan dat medewerkers niet het gevoel hebben iets geleerd te hebben. Met die vaststellingen kun je projecten beter op hun merites beoordelen."
De MBO-monitor is niet lukraak geïntroduceerd. Er is eerder dit jaar al tijdens een aantal projecten getest door Fortis Foundation, zegt Van Sluis. Heeft dat al nieuwe inzichten opgeleverd? Van Sluis: "Absoluut. Aan de ene kant hebben we een bevestiging gekregen van een aantal zaken die we al vermoedden. Daarnaast is het bijvoorbeeld opvallend dat tijdens een project waarbij jongeren gecoacht werden door Fortis-vrijwilligers de scores van de ondervraagde jongeren veel hoger uitvallen dan die van de medewerkers. Die medewerkers blijken een stuk kritischer over de samenwerking. Het is hen vaak nog niet duidelijk wat de activiteit betekent in het grotere plaatje van Fortis Foundation-activiteiten. Daar moet dus beter over gecommuniceerd worden."
Interesse
De theorie achter de MBO-monitor is toegankelijk gemaakt in een computerprogramma. Vanaf september wordt het programma ter beschikking gesteld aan bedrijven en maatschappelijke organisaties die daar prijs op stellen. "We hebben al een aantal aanvragen binnen," zegt Van Sluis. "Van bedrijven, maar ook van een maatschappelijke organisaties en vrijwilligerskoepels. Hoewel de methodiek voor de laatste groep op dit moment slechts deels functioneel is. Niettemin stemt de interesse positief."
Lucas Meijs stelt dat er serieuze plannen zijn om de methodiek binnenkort om te draaien en een variant specifiek voor maatschappelijke organisaties te ontwikkelen. "Vanuit Fortis Foundation Nederland is nadrukkelijk aangegeven dat men daar stevig in wil gaan investeren. Ik ben benieuwd naar dat proces, want de wereld van goede doelen en maatschappelijke organisaties is oneindig complex. Iedere club heeft weer haar eigen cultuur en interne mores. Het vinden van gemeenschappelijke grond is dan niet eenvoudig. In die zin ligt er nog een forse uitdaging op ons pad."
