nl
Op dit moment is ongeveer de helft van de Nederlanders boven de 20 jaar te zwaar. Van de jongeren heeft bijna 15% procent overgewicht. Hoe dat komt? Dit blijkt onder meer samen te hangen met de sterk stijgende verkoop van bewerkte producten die vaak te veel vet, zout en suiker bevatten. Consumptie van voedsel wordt sterk bepaald door gewoonten en de aanbieders van ongezond voedsel spelen hier slim op in. Daarnaast blijkt er een verband te zijn tussen overgewicht en opleidingsniveau. Zelfs de plaats waar mensen wonen is van invloed: in armere wijken is overgewicht een groter probleem dan in rijkere delen van het land. De werkelijkheid die gezondheidsverschillen veroorzaakt, aldus de Raad voor Volksgezondheid en Samenleving (RVS), is zeer complex. Naast biologische factoren wordt je gezondheid voor een groot deel bepaald door de omstandigheden waarin je wordt geboren, opgroeit, woont en werkt. Naast een focus op het individu, is een bredere blik nodig om gezondheidsverschillen en daarmee samenhangende achterstanden daadwerkelijk te verkleinen.
Preventie en leefstijlprogramma's
De Covid-crisis laat zien dat het vijf voor 12 is en we aan de slag moeten met een actiever leven en gezonde eetpatronen. Op het niveau van beleid en politiek liggen er een hoop plannen. In 2018 lanceerde de overheid met veel tromgeroffel het breed gedragen Nationaal Preventieakkoord, gericht op de verbetering van de gezondheid van alle Nederlanders. De verkiezingsprogramma’s van bijna alle partijen onderschrijven het belang van preventie en leefstijlprogramma’s. Desondanks komt er maar geen suikertaks en is de BTW op groenten en fruit gestegen. Bovendien brengt de implementatie van beleid nogal wat barrières met zich mee. Hier ligt een rol voor de filantropie, gericht op het aanjagen van innovatie en laten zien hoe je een gezonde leefstijl bevordert. Pakt ze die rol echter ook?
De Samenwerkende Gezondheidsfondsen, een bundeling van een twintigtal fondsen, kwamen onlangs met het programma De Gezonde Generatie. De ambitie is dat in 2040 de Nederlandse jeugd de gezondste is ter wereld En meer maatschappelijke initiatieven richten zich op deze problematiek, vaak in het bijzonder bij jongeren. Zo is er het brede initiatief gesteund door bedrijven en het ministerie van VWS: Jongeren op Gezond Gewicht. Met een brede coalitie aan partijen werkt JOGG aan het gezond maken van de omgeving waarin een kind opgroeit. Voeding Leeft, onder meer bekend van het programma ‘keer Diabetes om’, richt zich meer specifiek op voeding, leefstijl en bepaalde ziekten. Een ander voorbeeld is de organisatie Questionmark. Zij richt zich o.a. op de ongezonde (week)aanbiedingen die het aanbod in supermarkt helaas nog vaak domineren. Tot slot vermeldingswaardig is de Noaber Foundation, een vermogensfonds dat al vele jaren op een ondernemende manier aan de systemische verbetering van de gezondheid werkt, met een zwaar accent op preventie en aandacht voor lifestyle-coaching.
Het gaat eigenlijk over kansen...
Deze initiatieven zijn stuk voor stuk effectief én keihard nodig in de beweging naar een betere en gezondere leefstijl. Want hoewel een goede start van een (jong) leven de kansen op sociale en economische gezonde toekomst duidelijk versterken, lijkt de urgentie van een gezonde leefstijl en preventie in de filantropie nog onvoldoende prioriteit te hebben. Want de sluipcrisis die een ongezonde leefstijl met zich meebrengt, gaan we in dit tempo niet overwinnen... Er gaat te weinig aandacht en geld naar deze enorme, complexe en allesbepalende problematiek. En, als hierboven toegelicht, gaat het hier over voeding, maar éigenlijk over kansen. Mijn boodschap aan de vermogensfondsen die zich richten op sociale gelijkheid is dan ook, denk ook hier eens over na.
Hopelijk kunnen we dankzij de op stoom komende vaccinaties de Corona-crisis langzaam achter ons laten. Onze leefstijl blijft echter topprioriteit, nu en bij een volgende gezondheidscrisis…
►Meer bijdragen lezen van DDB Expert Filantropiestrategie Pieter Stemerding? Klik hier.
