‘Filantrokapitalisten kopen steeds meer natuur’

Geld overmaken aan het Wereld Natuur Fonds of Natuurmonumenten ligt voor de hand als je liefhebber bent van natuur. Maar als je over veel geld beschikt, kun je natuurlijk ook zelf een natuurpark creëren. Noël van Bemmel constateert in de Volkskrant dat steeds meer filantropen voor die optie kiezen. Ook in Nederland.
 
Natuur is onder filantropen geen populair thema. De meeste donaties vloeien naar religie, armoedebestrijding en gezondheidzorg, blijkt uit Amerikaans en Nederlands onderzoek. Slechts drie procent gaat naar natuur en milieu. Maar binnen deze niche neemt het aantal filantropen dat zelf een natuurreservaat opzet toe, blijkt uit een rondgang langs filantropen en deskundigen door de Volkskrant en Wageningen University. Het gaat om tientallen superrijken. Zij sluiten aan bij de trend onder gevers om meer zelf te doen. Daar komt bij: superrijken - vaak jonge tech-ondernemers - denken sneller en innovatiever te zijn dan traditionele natuurorganisaties.
 
De wolf terug naar het VK
Neem de romantische droom van de Britse meubelmiljonair Paul Lister (58). Die kocht ruim 9.000 hectare in Schotland om de wolf terug te brengen naar het Verenigd Koninkrijk. ‘Dit was ooit het grote Caledonische Woud’, zegt Lister. ‘Ik kocht dit gebied om de natuur te herstellen. We hebben nu achthonderdduizend bomen geplant en tientallen kilometers hek geplaatst om herten weg te houden. Die vreten anders alles kaal.’ De herten mogen pas terug zodra een roedel wolven hun aantal in balans kan houden. 

 

Nederlandse families
Zijn praktische aanpak, en die van andere megafilantropen, inspireerde ook Nederlandse families als Fentener van Vlissingen (Schotland, Zuid-Afrika), Hartog (Botswana) Struik en Zeeman (Zuid-Afrika). Zo was miljardair Paul Fentener van Vlissingen tot zijn dood in 2006 de grootste grondbezitter in Schotland en eigenaar van natuurpark Marataba in Zuid-Afrika. Wasserette-eigenaar en investeerder Albert Hartog (1957) probeert al jaren een natuurgebied van zeventigduizend hectare aan elkaar te knopen in Botswana, om daar neushoorns en sabelantelopen te herintroduceren. Conservenkoning Hans Struik (1940) herstelt 35 duizend hectare bosveld in Zuid-Afrika. Vastgoedechtpaar Ed Zeeman (1963) en Anka Reijnen (1964) begonnen met een vakantiehuis aan de rand van een Zuid-Afrikaans natuurpark en beheren inmiddels een handvol vakantielodges en 2.500 hectare natuurgebied met olifanten en neushoorns.
 
‘Superrijken proberen wel nieuwe dingen’

Onderzoeker George Holmes van de Universiteit van Leeds stelt dat filantrokapitalisten vaak het wiel opnieuw uitvinden. Jonge filantropen uit de tech-­industrie doen volgens Holmes nogal smalend over bestaande natuurorganisaties. ‘Tot ze ontdekken hoe gecompliceerd natuurbeheer is en hoeveel tijd daarvoor nodig is. Het is een generatiekwestie.’ Hij vindt dat rijke westerlingen die land kopen in Afrika en daar een hek omheen zetten, eerder ouderwets zijn, dan modern. Koloniaal zelfs. Desondanks ziet hij ook voordelen: ‘De superrijken proberen wel nieuwe dingen.’ Zoals miljardair Paul Allen die experimenteert met hightech observatiesystemen in Afrikaanse parken. Dan kan iedere boswachter op een schermpje zien waar zijn collega’s zijn, plus bedreigde dieren, bezoekers en mogelijke stropers. 

 

'Dure hobby' 
Bestaande natuurbeheerders prijzen rijke filantropen om hun snelheid, bereidheid te experimenteren en lak aan politieke correctheid. ‘Er werden laatst vijftig wapens gestolen van een van onze anti-stroperij-eenheden’, zegt bestuurder John Loudon van de Peace Parks Foundation dat grote grensoverschrijdende natuurparken bouwt in Afrika. ‘Dan heb je een filantroop nodig om nieuwe geweren te kopen. Een ontwikkelings­organisatie durft dat niet.’ 
Een andere grote stichter van natuurparken, African Parks, draait vooral op donaties, maar biedt sinds kort ook investeringen aan. Maar een eigen park als investering, raadt voorzitter Robert-Jan van Ogtrop af. ‘Het is een dure hobby; verwacht geen geld te verdienen.’ En: ‘Dat je succesvol bent in het zakenleven, wil nog niet zeggen dat je het verschil maakt in de bush.’
 
Lees hier het volledige artikel.
 
(Bron: De Volkskrant)