nl
'Op weg naar een vermogensfonds' is geschreven door Jacqueline Detiger en Luuk van Term van het adviesbureau Beter Geven. De auteurs hebben zichtbaar moeite gedaan om er een modern voorlichtingsboekje van te maken, met de blik naar buiten en met oog voor nieuwe ontwikkelingen. Het eindresultaat kan zonder problemen overhandigd worden aan iedereen die overweegt om zijn schenkingen de vorm van een vermogensfonds te geven. Er zijn echter wel kanttekeningen te maken bij deze aanpak.
Waarom niet gewoon een Fonds op Naam?
Hoewel de auteurs nadrukkelijk stilstaan bij allerlei nieuwe ontwikkelingen in geefland en nieuwe(re) vormen van schenken, leiden alle wegen en adviezen toch in de oprichting van een eigen vermogensfonds. Zo wordt er zeker stilgestaan bij een Fonds op Naam. Daarvan worden in kort bestek zoveel voordelen opgesomd (wel de lusten, maar niet de lasten), dat de lezer zich zou kunnen afvragen waarom hij zich zoveel moeite zou moeten getroosten om een eigen fonds op te richten als het ook 'makkelijk' kan... Kortom: deze brochure maakt onvoldoende duidelijk welke doorslaggevende motieven er bestaan om uiteindelijk het intensieve traject van een eigen vermogensfonds te nemen, en niet bijvoorbeeld dat van een Fonds op Naam.
Moderne ontwikkelingen als venture philanthropy en impact investing worden behandeld en goed uitgelegd. Maar daar blijft het helaas bij. Wat deze ontwikkelingen te betekenen hebben voor iemand die een eigen vermogensfonds wil oprichten? Wat hij met deze kennis moet (of niet)? Er is geen duidelijk verband tussen deze informatie en de toepasbaarheid ervan voor de doelgroep.
Form follows mission
De beknoptheid van de publicatie maakt ook bijna onvermijdelijk dat relatief veel aandacht wordt besteed aan min of meer formele voorwaarden voor oprichting, vaak in relatie tot de eisen die vanuit de overheid worden gesteld voor de begeerlijke anbi-status. Dat maakt dat misschien wel het allerbelangrijkste deel van de beslissing om überhaupt aan een eigen fonds te beginnen wat stiefmoederlijk bedeeld wordt. Het gaat hier om de strategische uitgangspunten en de ontwikkeling van een eigen visie en missie. Maar: form follows mission. Nu wordt wel erg veel ruimte gemaakt voor harde, afvinkbare formaliteiten. Al zullen de auteurs ongetwijfeld betogen dat de mentor van FIN hier een belangrijke adviserende rol kan spelen.
Politiek correcte formuleringen
Een andere kanttekening valt te maken over de wel erg politiek correcte formuleringen van zaken waar FIN best wat uitgesprokener in zou mogen zijn. Twee voorbeelden.
'Missiegedreven en duurzaam beleggen wint aan populariteit' is een zinsnede die ineenstort door neutraliteit. Waarom adviseert de koepel van vermogensfondsen niet ronduit om missiegedreven en duurzaam te beleggen, 'tenzij'? Waarom alleen uitleggen wat duurzaam beleggen is, niet waarom het zowel financieel als moreel te verkiezen is boven 'gewoon' beleggen, inclusief een ontkrachting van de fabeltjes dat duurzaam beleggen financieel minder zou opleveren?
Vermogensfondsen zijn niet scheutig met het communiceren van bedragen. De brochure somt de klassieke verklaringen daarvoor op, en probeert: 'Daartegenover staat dat vermelding van bedragen wordt beschouwd als een verantwoording, maar ook als een exponent van transparante bedrijfsvoering.' Waar is het onderwerp in deze zin? Wordt transparante bedrijfsvoering soms niet door FIN gepropageerd?
Er is beslist nagedacht over de neutraliteit van de formuleringen. Ongetwijfeld is er de vrees om potentiële leden te veel te sturen en waardeoordelen op te dringen, maar het profiel van de FIN blijft hierbij toch wel heel bleek: iets te veel Postbus55 en iets te weinig een zelfbewuste koepel die haar leden meeneemt in een transparante era die openstaat voor de geweldige veranderingskracht van private fondsen.
♦ 'Op weg naar uw vermogensfonds. Alles wat u moet weten over structureel schenken via uw eigen stichting.' Een (her)uitgave van Vereniging van Fondsen in Nederland (FIN). Tekst & redactie: Jacqueline Detiger en Luuk van Term. ISBN: 978-90-824080-0-3. Kosten: € 11,95 euro (exclusief verzendkosten). Bestellen o.a. via de FIN-Startersdesk: www.finstartersdesk.nl/formulier-handreiking.
♦ Bekijk de reportage die DDB TV maakte n.a.v. het 25-jarig bestaan van de FIN
