Het initiatief komt van een aantal kopstukken uit de goede doelen sector die zich hebben verzameld in de Alliantie voor Effectieve Sociale Investeringen. Deze groep buigt zich momenteel over 26 indicatoren die licht zou moeten werpen op de maatschappelijke effectiviteit van organisaties, zowel fondsenwervende organisaties als vermogensfondsen. Ze hebben Guidestar.org, de nationale database van non-profits in Amerika, gevraagd om de lijst in hun database te voegen. Zodat alle half miljoen(!) organisaties die in Guidestar staan langs dezelfde meetlat kunnen worden gehouden.
Het pleidooi van de groep stoelt op een frustratie die bij mij ook al jaren opspeelt. Hoe kan het dat, met de enorme maatschappelijke uitdagingen die er liggen, investeringen in goede doelen nog zo weinig worden gebaseerd op rationele argumenten. Dat het gros van de gevers/ investeerders hun gift nog steeds laat leiden door een "Emotional Return on Investment"i.p.v. zich af te vragen waar de cijfers zijn die aantonen wat de "Social Return on Investment" is.
En dat mes snijdt aan twee kanten. Want je kunt het gevers bijna niet kwalijk nemen dat ze de goede doelen maar half serieus nemen. Veel organisaties kunnen namelijk amper aantonen wat hun bijdrage aan het oplossen van hun missie is, laat staan dat ze kunnen laten zien dat ze beter zijn dan anderen in hun doelgebied.
Als je ook maar enige ambitie hebt als goede doelen bestuurder moet je toch ten alle tijde in harde cijfers kunnen aantonen hoe jouw organisatie ertoe doet, en hoe het volgend jaar beter kan. En dat met cijfers die verder gaan dan de fondsenwerving-overhead-besteding ratio of hoeveel de directeur verdiend.
Het feit dat er nog geen breed geaccepteerde methode beschikbaar is om je 'maatschappelijk rendement' te meten mag nooit een excuus zijn om jezelf te ontslaan van die ambitie. Er circuleren voldoen instrumenten om een begin te maken met het werkelijk meten van de effectiviteit van je organisatie. Bijvoorbeeld door het downloaden van de vragenlijst die hier Amerika ontwikkeld wordt.
Het is nog te vroeg om te zeggen of het initiatief van de Alliantie voor Effectieve Sociale Investeringen een succes zal worden. Ook aan deze criteria kleven nog haken en ogen. Maar laat het duidelijk zijn dat ik van ganser harte hoop dat het ze gaat lukken. En dat het een impuls geeft aan de ambitie om de sociale impact van goede doelen in Amerika blijvend te vergroten en te verbeteren.
En hopelijk waait die ontwikkeling dan iets sneller over naar jullie kant van de oceaan dan de gebruikelijke 10 jaar. Zolang nog steeds maar een klein percentage van de organisaties de rudimentaire jaarcijfers openbaar maakt en sectorbrede initiatieven om gezamenlijk verantwoording af te leggen keer op keer aan de onderhandelingstafel stranden (waar blijft die databankfilantropie?!) schat ik de kans dat zoiets gebeurt in Nederland voorlopig nog somber in.
Sofie Vriends
Zie ook:
http://www.alleffective.org
http://www.guidestar.org
http://www.databankfilantropie.nl