Indrukwekkende voorbeelden van ‘ethisch leven’

Singer is een charismatisch man en als hij bij de launch van Effectief Altruïsme in Nederland op zondag 28 mei een goedgevulde zaal met vooral veel jongeren toespreekt, is er een heilig ontzag voelbaar. Singers voorbeelden van oud-studenten zijn indrukwekkend. Na knappe calculatie koos de een voor een loopbaan die zoveel geld opleverde dat hij ruim tien procent van zijn inkomen kan wegschenken aan ‘effectieve goede doelen’.
Ander voorbeeld: je kunt ook kiezen voor een ‘ethical career’ en uitrekenen hoe je in de 80.000 uren van je werkend leven zoveel mogelijk mensen (en dieren) kunt helpen. Of je kiest voor een sober leven zodat je ook met een matig inkomen ruim 10% kunt wegschenken. Wat hebben deze voorbeelden gemeen? Het zijn allemaal tamelijk briljante jongeren die na veel rekenwerk deze structurele levenskeuzes maken.

Eerste element: zoveel mogelijk goed doen

De basiskeuze om structureel goed te doen is al zo oud als de wereld en terug te vinden bij oude geschriften en denkers. Van de bijbel waarin Jezus een rijke man opdraagt om al zijn bezittingen te verkopen en de opbrengst aan de armen te geven tot de Talmoed en de Griekse filosofen. Wat is een goed mens en welke offers moet een mens brengen om ‘ethisch’ te zijn? De offers die ook Singer predikt, zijn niet gering. Maar ze lonen: er kunnen zoveel meer mensen (en dieren) gelukkiger gemaakt worden dan nu gebeurt.

Tweede element: zo effectief mogelijk goed doen

Als die basiskeuzes eenmaal gemaakt zijn, komt het er natuurlijk op aan om de filantropie zo effectief mogelijk te laten zijn.  De verantwoordings- en impactmetingsdrift, die ook de Nederlandse filantropische wereld zo kenmerkt de laatste tien jaar, is ook bij Effectieve Altruïsten cruciaal. Daarom zijn er organisaties als Give Well en in de VS een speciale organisatie die de impact van dierenorganisaties in kaart brengt. Ook in Nederland ontstaan allerlei methoden om filantropische impact en effectiviteit te meten. Heel goed, zegt Singer. Alleen door strakke calculatie kun je immers zoveel mogelijk mensen (en dieren) helpen met jouw filantropische geld en inzet.

De Nederlandse effectieve altruïsme-beweging

Gastvrouw en –heer van de bijeenkomst op 28 mei zijn dr. Kellie Liket (Erasmus Universiteit, foto) een van de promotors van Effectief Altruïsme in Nederland en oprichter van Effective Giving (een community van filantropen) en Sjir Hoeijmakers, directeur van het Nederlandse ‘chapter’: Effectief Altruïsme Nederland. Hoeijmakers: ‘Singer en ook wij krijgen nogal eens het verwijt dat we de menselijke natuur verwaarlozen. Dat we alleen maar uitgaan van de ratio. Maar dat is onterecht. We willen alleen dat de ratio leidend is; dat je je eerste opwelling om te geven aan een emotioneel aansprekend doel eerst heel kritisch onder de loep neemt. Want misschien kan jouw geld ergens anders wel veel meer bereiken.’

Dierenrechten: dromen en doelen

’s Middags zijn er verschillende sessies voor verschillende doelgroepen (entrepreneurs, dierenrechtenactivisten, filantropen). De sessie met de dierenrechten-voorvechters is interessant. Niet alleen omdat Singer zelf enige tijd aanwezig is (logisch, dit is zijn favoriete terrein). Maar ook omdat emotie en ratio op dit terrein lekker kunnen botsen.
En zo vliegen de praktische tips over de tafel (‘Zo krijg je de lunches op de universiteit veganistisch’) maar is er ook debat over de grote dromen en doelen. Mensen van Wakker Dier vertellen over hun strategie: ‘Alles met inzet van de publiciteit en je richten op de grote supermarkten. En nooit vergeten wat hún uitgangspunt is: geld verdienen en mensen aan het werk houden. Dan kun je stap voor stap aardig wat bereiken.’ Een ander (van de organisatie Animal Rights, die de gruwelijke beelden van een Belgisch slachthuis onthulde) is er niet zo zeker van of de impact van zijn organisatie wel te meten is. En dat is een algemeen gevoel bij deze mensen die zelf organisaties leiden: ‘Er wordt wel erg gemakkelijk gepraat over het meten van de effectiviteit.’

Pledges, commitment, love & hugs

De middag eindigt in stijl met een plenaire sessie vol opzwepende terminologie: iedereen doet een belofte aan zijn of haar buurman/vrouw om een stap te zetten op weg naar een betere wereld/effectief altruïsme. Een dag later komt er al een mail: wat was je commitment en hoe ga je je eraan houden? Dat alles geheel in stijl met de principes van het rücksichtslose goeddoen dat Singer predikt: ‘Make a pledge and share your commitment.’
En juist die grote woorden en drastische beslissingen zouden wel eens de verklaring kunnen zijn voor het enthousiasme van zoveel jonge, hoogopgeleide jongeren.
 ‘s Avonds was er nog een diner voor (grote) filantropen mét Peter Singer: een impressie daarvan vindt u volgende week in DDB Journaal.
 
♦Meer informatie over Stichting Effectief Altruïsme Nederland: klik hier
♦Meer infromatie over platform Effective Giving: klik hier
♦Meer informatie over GiveWell: klik hier
 
►Literatuur: Peter Singer, Effectief Altruïsme