Nummer 1 DDB100 Tom Oostrom: rolmodel voor maatschappelijke innovatie

Nierstichting-directeur Tom Oostrom is verkozen tot ‘invloedrijkste persoon in de Nederlandse filantropie’ door De Dikke Blauwe. De benoeming vond plaats tijdens het filantropiecongres Civil Power in De Balie in Amsterdam  op donderdag 22 november. Oostrom neemt hiermee de nummer 1 positie in De Dikke Blauwe top 100 over van Laurentien van Oranje, die vorig jaar bovenaan eindigde. De jury prijst Oostrom om zijn proactieve ondernemerschap en innovatievermogen. Onder zijn leiding ontwikkelt de Nierstichting zich van traditioneel goed doel tot een maatschappelijke onderneming met een heldere ambitie: nierziekten kunnen genezen. 
 
Tom Oostrom: ‘Het is een enorme waardering voor hetgeen we als Nierstichting met elkaar, onze vrijwilligers, patiënten, donateurs en iedereen die onze missie steunt bereiken. Een erkenning voor de koers die we varen. Relevantie en ondernemerschap zijn essentieel om innovatie en impact te realiseren.'
 
De jury van de DDB100, de journalisten en oud-hoofdredacteuren Charles Groenhuijsen en Edwin Venema, zijn lovend over Oostrom, die zijn loopbaan startte als verpleegkundige: ‘Tom Oostrom is een zeer geloofwaardige leider van zijn organisatie, die zijn missie ook kent, voelt en leeft buiten de papieren werkelijkheid. Kenmerkend voor zijn maatschappelijk ondernemerschap is o.a. zijn actieve bijdrage aan het samenwerkingsverband RegMed XB en de ontwikkeling van de draagbare kunstnier. Oostrom pakte dat met zijn fonds zelf op omdat de markt die innovatie liet liggen. Oostroms drive is heel concreet: werken aan een echte oplossing voor patiënten – nierziekten kunnen genezen.’
 
Oostrom werd in De Balie in het zonnetje gezet tijdens het congres Civil Power gewijd aan betere samenwerking en meer focus op impact van filantropische organisaties, een initiatief van Stichting Lenthe en De Dikke Blauwe. Tijdens dit live event, bijgewoond door zo’n 200 leiders uit de sector, ondernemers, wetenschappers en beleidsmakersontving Oostrom uit handen van Laurentien van Oranje een oorkonde en het eerste exemplaar van de nieuwe jaargids De Dikke Blauwe 2018/2019. 

>Wilt u het uitgebreide juryrapport over Tom Oostrom lezen, of wilt u ook weten of u bent verkozen in de DDB100? Bestel dan nu de nieuwe jaargids De Dikke Blauwe 5? klik hier.

Tekst van het verkorte juryrapport, voorgelezen door Laurentien van Oranje, op 22 november:

Winnaars van DDB’s Top100 komen niet uit de lucht vallen. Zij kunnen bogen op een imponerende staat van dienst in Het Land van Goed Doen, vertonen een consistente lijn van maatschappelijke activiteiten, zijn daarin grensverleggend en inspireren als rolmodel anderen om goed doen fundamenteel beter te maken. Aan deze criteria voldoet de nieuwe winnaar van onze ranglijst van ‘invloedrijkste personen in de wereld van doneren en sociaal investeren’ 2018-2019 opnieuw glansrijk. Tom Oostrom, directeur van de Nierstichting, die in alle voorgaande edities van de DDB100 reeds hoge noteringen kreeg, komt deze eer nu toe.
 
Oostrom is om verschillende redenen een unusual usual suspect voor de titel ‘invloedrijkste’. De jury van de DDB100 wekte bij sommigen de indruk met de nummer 1 de afgelopen jaren steeds meer buiten het traditionele filantropiedomein te treden. De uitverkiezing van Oostrom, directeur van een vijftigjarig, middelgroot goed doel, lijkt derhalve een trendbreuk. Dat is het naar de mening van de jury nu juist niet. 
Dat komt omdat Oostrom de piketpaaltjes van het begrip ‘goed doel’ zelf nadrukkelijk verplaatst heeft. En dat past in een ontwikkeling waarin leiders de missie van hun filantropische organisatie volledig centraal stellen, met vergaande gevolgen voor hun functie, modus operandi en legitimiteit. Die laten zich in toenemende mate slechter vangen in traditionele categorieën als ‘goed doel’ of ‘vermogensfonds’. Ook indelingen naar de aard van de financieringsbron, zoals ‘fondsenwerver’ of ‘fondsengever’, worden minder relevant naarmate de organisatie zich ontwikkelt tot een maatschappelijke onderneming met een kristalhelder einddoel.
 
Dit ondernemerschap heeft Tom Oostrom nadrukkelijk gestimuleerd en vormgegeven bij de Nierstichting, maar de drive erachter is heel concreet: werken aan een echte oplossing voor nierpatiënten - nierziekten kunnen genezen. En zolang dat nog niet kan aan het dagelijks leven van nierpatiënten beter maken en zoveel mogelijk nieuwe patiënten voorkomen. 
Oostrom zei daarover in een interview: ‘Dialyse is geen leven, maar overleven. Nierpatiënten verdienen een beter leven.’ Zo simpel kan het zijn. Vooral als je, zoals Oostrom, je loopbaan bent begonnen met je handen aan het bed als verpleegkundige. Die ervaringen uit de dagelijkse praktijk van de gezondheidszorg klinken door in bijna alles wat Oostrom doet als maatschappelijk ondernemer. Je zult hem niet snel horen praten over ‘zijn’ goede doel, maar altijd over de mensen waarvoor hij werkt: de nierpatiënten. Het maakt van Oostrom een geloofwaardige leider van zijn organisatie, die zijn missie ook kent, voelt en leeft buiten de papieren werkelijkheid. Zijn missie gaat niet over een whiteboard-diagram, maar over mensen van vlees en bloed. Oostrom walks the talk, every inch of the way.
 
Terwijl gezondheidsfondsen nog niet zo lang geleden hun geld voor een belangrijk deel besteedden aan onderzoek, zie je nu een actievere houding die ook Oostroms Nierstichting kenmerkt. Oostrom zegt daarover: ‘Wij hebben de ontwikkeling van de draagbare kunstnier zelf opgepakt omdat de markt die innovatie laat liggen. En als je echt impact wilt hebben, moet je je niet isoleren, maar anderen aan je binden. Zo hebben wij een actieve rol binnen RegMed XB, het nieuwe instituut voor regeneratieve geneeskunde. Binnen dit consortium werken we samen met vele wetenschappers, universiteiten, bedrijven, provincies, ministeries en gezondheidsfondsen.’ [over deze prachtige casus, dames en heren, straks nog uitgebreid meer]
Als je echt meters wilt maken, de verbinding zoeken: dat geldt ook zeker voor de donateurs. Die kun je volgens Oostrom aan je binden door je in hen te verdiepen, in wat hen drijft, door te investeren in de relatie.
 
De maatschappelijke noden die gelenigd moeten worden zijn meestal te complex om ze vanuit een goede doelen-eiland op te lossen. De verbinding die Oostrom zoekt is ook bittere noodzaak uit oogpunt van zijn missie. Zonder collega-ngo’s, wetenschappers, bedrijven en overheid sla je geen echte deuken in de spreekwoordelijke boterpakjes. Het gaat om de verbinding van kennis, kunde, geld en doelen. Daarmee betreedt Oostrom de gouden driehoek (overheid-bedrijven-civil society) die behalve de belofte van edelmetaal ook die van de Bermuda triangle inhoudt: een gebied waar alle geld, goede wil en samenwerking spoorloos in kan verdwijnen, want silo’s die van nature zo verschillen in oorsprong, cultuur, financiering en bestaansrecht laten samenwerken is een duivels karwei. ‘Verbinden’ klinkt zo lekker pijnloos, maar gaat in de praktijk nog behoorlijk van au. 
 
Maar je moet aan de andere kant ook de durf hebben om niet alleen op save te spelen. ‘Je moet risico’s durven nemen’, zei hij eerder tegen De Dikke Blauwe. 
 
Het is daarom met groot genoegen – en in volle overtuiging na ampele beraadslagingen en wegingen – dat de jury Tom Oostrom benoemt tot de belangrijkste en invloedrijkste verschilmaker in de wereld van doneren & sociaal investeren voor het filantropisch jaar 2018-2019.