De (veranderende) rol van fondsen en impact-investeerders

De (veranderende) rol van fondsen en impact-investeerders
De (veranderende) rol van fondsen en impact-investeerders
4 april 2019
Opinie | | Venture philanthropy

Het landschap van doneren en goed doen is de afgelopen tien jaar enorm veranderd. In de eerste plaats zijn goede doelen steeds innovatiever geworden en maken gebruik van andere inkomstmodellen dan louter het ontvangen van donaties. Nieuwe sociale initiatieven bestempelen zichzelf vaker als sociale onderneming dan als goed doel en daartegenover zien we commerciële bedrijven met een eigen stichting of worden sociale doelstellingen meegenomen in de corporate missie.

Impact investeren containerbegrip

Veranderingen in goed doen heeft consequenties voor de gever. Filantropie wordt vervangen door Venture Philanthropy waarbij donaties worden gecombineerd met bijvoorbeeld een lening, management-ondersteuning en het meten van impact. 
Tegelijkertijd hebben traditionele investeerders (zoals pensioenfondsen en banken) de afgelopen jaren meer oog gekregen voor het sociale aspect van hun investering. Hoewel financieel rendement voorop blijft staan, worden sociale criteria steeds vaker meegewogen( ESG = Enviromental, Social and Govermental criteria). 
Het lijkt er daarmee op dat er steeds meer type actoren bijdragen aan sociale oplossingen en dat er dus ook steeds meer verschillende typen financiers zijn. Goed doen is niet meer alleen voorbehouden aan de goede doelen en de term “impact investeren” is van een onbekend begrip in een containerbegrip veranderd. 

Dialoog over impact-strategie

Binnen EVPA* zijn we op Europees niveau de dialoog aangegaan met diverse fondsen en investeerders over hun impact-strategie. Dit komt neer op de mate van sociale impact die wordt beoogd, de mate van financiële return die wordt geambieerd en het risico dat men bereid is te nemen op beide vlakken.
Op deze manier kijken naar doneren en investeren helpt om een beeld te krijgen van de rollen die er zijn om sociale innovaties te financieren. Aan de ene kant van het spectrum zien we vooral fondsen en stichtingen die een “voor impact” strategie hebben. Deze organisaties gaan uit van de financiele behoefte van hun projecten en redeneren dan terug welke financiele middelen nodig zijn. De impact staat voorop en men is bereid risico te nemen op de mate van impact en het sociale rendement, maar hoeft nauwelijks of geen financieel rendement terug. Aan de uiterste andere kant van het spectrum zijn er de institutionele (impact) investeerders die de ambitie hebben om sociale impact te maken, maar tegen minder financieel risico. Zij investeren met impact, de ambitie is hier niet alleen de sociale impact maar ook financieel rendement dat ook belangrijk wordt geacht (en soms zelfs leidend is). 

Een beproefd model

Daarmee staan fondsen en foundations dan ook vaak aan het begin van de lifecycle van sociaal ondernemingen, waarbij er sprake is van een hoog innovatie gehalte, er nog veel risico wordt genomen en de sociale interventie voor een deel nog in de test-fase zit. De financiele bijdragen in deze fase komen doorgaans niet boven de € 500.000 uit. Aan de andere kant van het spectrum vinden we sociale ondernemingen die (inmiddels) schaalbaar zijn, een beproefd model hebben en behalve impact ook winst maken. Deze organisaties zijn in staat om grotere investeringen aan te trekken. Zij kunnen immers financieel rendement generen en zijn dus interessant voor de impact investeerders. Hoewel de impact investeerders die investeren met impact een bepaald financieel rendement zoeken wat niet elk sociaal initiatief kan leveren, hebben ze vaak wel grotere bedragen beschikbaar dan de fondsen en stichtingen. Het kan dus voor een sociaal initiatief wel opportuun zijn om van kleinschalig initiatief door te groeien naar een duurzaam business model. 

Startup-fase

In het spectrum van doneren en investeren lijkt zich steeds duidelijker af te tekenen dat fondsen en stichtingen die doneren vooral een zeer belangrijke rol spelen bij de eerste start-up fase van sociale initiatieven en voor initiatieven die wellicht nooit geheel rendabel kunnen worden. Er is daarbij een belangrijke hefboom functie weggelegd voor fondsen en stichtingen omdat zij hiermee de mogelijkheid en ruimte verschaffen voor de sociale organisatie om van start-up door te groeien, een duurzaam model te ontwikkelen en daarmee uiteindelijk ook ander (en meer) geld te kunnen aantrekken van bijvoorbeeld investeerders.
Samenwerking tussen fondsen en stichtingen aan de ene kant en impact investeerders aan de andere kant wordt steeds belangrijker. De rol die fondsen en stichtingen kunnen spelen door het geven van donaties in een veranderend landschap met veel type “impact geld” wordt steeds duidelijker. 

Groter eco-systeem

Filantropie 3.0 zal dan ook niet alleen maar gaan over het zoeken naar de beste manier om te doneren en geven, maar vooral steeds meer over de rol die filantropie heeft in een groter ecosysteem van geldgevers en investeerders. Met andere woorden: hoe kunnen de voor impact-spelers samen werken met de met impact-spelers? Dat is de boeiende uitdaging.

Wil je meedenken of meer lezen? Klik hier
We gaan graag met Nederlandse stichtingen en fondsen in dialoog!
 

*Jamy Goewie is DDB-Expert Venture Philanthropy en werkzaam voor EVPA, de koepel van venture philanthropy. Meer artikelen lezen van Jamy? Klik hier.