nlAls je mensen vraagt welke organisatie meer kans heeft op succes: een organisatie met een robuuste infrastructuur, die investeert in moderne ICT en financiële systemen, bijscholing van zijn personeel en het juiste management weet aan te trekken; of de organisatie die in deze zaken niet investeert, dan is het antwoord vrijwel altijd de eerste. Maar gek genoeg vliegt bij het voorleggen van deze vraag over een goede doelen organisatie die logica de deur uit. En hierin ligt de kern van de zogenaamde “nonprofit starvation cycle”.
Precies een jaar werd een kort artikel gepubliceerd in de Stanford Social Inovation Review waarin de nonprofit starvation cycle zijn naam kreeg . Hier in Amerika is het nu al tot een standaardwerk in de boekenkast van nonprofit kenners uitgegroeid. Eigenlijk is dat geen verrassing want het raakt een gevoelige snaar die iedere goede doelen professional eigenlijk al kent maar nooit zo openlijk een naam geeft. Het gaat over de vicieuze cirkel die nonprofits in haar greep houdt. Een cirkel van de onderfinanciering van overhead, waardoor de organisatie van binnenuit wordt uitgehold en uiteindelijk zijn benificiënten niet goed meer kan bedienen.
Het begint met de onrealistische verwachting van donors over hoeveel het kost om een nonprofit te runnen. Vervolgens voelt die nonprofit organisatie de druk om aan die verwachting te voldoen . En organisaties reageren daar op twee manieren op: aan de ene kant geven ze daadwerkelijk te weinig uit aan overhead en aan de andere kant proberen ze met creatief boekhouden de kosten die ze maken bij andere posten onder te brengen zodat het cijfer nog lager uitkomt.
Dubbel fout dus, want zo blijft de onrealistische verwachting bij de donor in stand over hoeveel het kost om een nonprofit kwalitateitswerk te laten leveren. En door het beknibbelen op essentiële operationele kosten verzwakt de organisatie van binnenuit. Ze kan wel geld spenderen aan nieuwe programma’s in de doelbesteding maar niet aan de nieuwe database voor het evaluatiesysteem dat drie jaar geleden al nodig was, of aan het trainingsprogramma voor het personeel. Dit werkt de cultuur van houtje- touwtje-oplossingen en genoegen nemen met mindere kwaliteit in de hand, en dat gaat uiteindelijk ten koste van de mensen die we dienen.
Waarom staan er dan geen goede doelen organisaties op die hier tegenin gaan? Dat is heel simpel, als organisatie schiet je jezelf enorm in de voet als je als enige je reëele kosten gaat rapporteren en aangeeft dat je bijvoorbeeld meer wilt uitgeven aan overhead.
Zolang er organisaties zijn die keihard roepen dat ze 0% kosten overhead hebben , en dat 100 % van jouw gift direct naar “het goede doel” gaat, durft geen organisatie dit aan. Het is niet alleen dom om het percentage overhead en fondsenwerving te identificeren met effectiviteit van de organisatie, het is ook misleidend. Want deze organisaties maken weldegelijk operationele kosten maar financieren die vanuit een andere pot. Het inzoemen op “jouw donatie” zegt niets over hoe effectief de orgasatie bijdraagt aan de oplossing van problemen in de doelbesteding of dat ze de pot voor overhead niet anders of beter hadden kunnen besteden. Dit is een marketing trucje, een feel-good foefje, en promoot de verkeerde meetlat die uiteindelijk schadelijk is voor de hele sector.
Daarom ligt de meest voordehandliggende oplossing van het doorbreken van de cirkel volgens de schrijvers van het artikel bij de gevers, bij een groep vooruitstrevende vermogensfondsen, dappere ambtenaren en slimme donateurs die het aandurven echte kwaliteit van werken te financieren. Die begrijpen dat juist door de aard van het werk van goede doelen je het je niet kan permitteren om met minder genoegen te nemen. Donors die openlijk vragen om een strijkstok van de beste kwaliteit zodat er prachtige muziek kan worden gemaakt.
Hier in Amerika heeft het artikel over de Nonprofit Starvation Cycle een hele reeks aan reacties losgemaakt. Ben benieuwd of we er in Nederland al klaar voor zijn om deze discussie openlijk te voeren...
Voor het hele artikel zie: http://www.ssireview.org/articles/entry/the_nonprofit_starvation_cycle/
Sofie Vriends, oktober 2010
