De toekomst van filantropie is die van ‘impact investing’: niet blind weggeven, maar meten wat de impact van je gift of interventie is en daarop je toekomstige financiering en interventies afstemmen. Om zo effectieve en duurzame verandering in de levens van anderen te bewerkstelligen. Dat is wat je hoort, maar de praktijk is (nog) heel anders. In een bevlogen pamflet stelt de Amerikaan Jed Emerson de hypocrisie rond ‘social impact investing’ aan de kaak. Emerson - een van de oprichters van REDF* - spreekt van een ‘meet-mythe’: veel lippendienst aan impactmeting, maar weinig echt ‘meten’. En als er al gemeten wordt – bijvoorbeeld door middel van Social Return On Impact - dan wordt met de gegevens niets gedaan. Dat is dus geen ‘investeren’, maar een meer een travestie van het aloude ‘trust me-principe’.
‘We weten natuurlijk diep van binnen dat impactmeting heel belangrijk is’, zegt Emerson: ‘metrics matter’. ‘Maar het vraagt tijd en geld van maatschappelijke investeerders – waaronder veel filantropische fondsen - die ze zeggen niet te hebben. Investeren in meten, rapporteren en evalueren op basis van impact? ‘Denk je dat we op nóg meer overhead zitten te wachten?’, hoort Emerson voortdurend van collega-bestuurders…
Is ‘social impact investing’ dan één grote hype? Emerson ziet lichtpuntjes. De meetinstrumenten van onze huidige financiële infrastructuur, waar dagelijks triljoenen in omgaan, duurde ook meer dan zestig jaar om te ontwikkelen. En de voorhoede in Emersons thuisland, de VS, maakt progressie met collectieve impact-reporting.
Maar we hebben, in het licht van urgente, mondiale vraagstukken ook haast, meent Emerson. Laten we ons daarom niet ophouden en in de verdediging drukken door al die onwetende nieuwkomers in de impact-discussie, die altijd maar weer met het argument komen dat ‘je niet alles kunt tellen, wat werkelijk telt’…
Ook wij horen dat argument al jaren uit de mond van veel bestuurders van filantropische fondsen in Nederland: filantropie is een zaak van het hart. Alles meetbaar maken is een illusie en donoren en financiers zouden er niet op zitten te wachten.
Klopt. Niet alles is meetbaar. Maar heel veel wél. En niet alle donoren willen impactreportages. Maar steeds meer major donors nadrukkelijk wél.
Wie ook op langere termijn een duurzame financiering van zijn idealen zoekt, zal zien dat de wal het schip van louter vertrouwen gaat keren. ‘Tell us’ en ‘Show us’ zijn geen logisch vervolg op ‘Trust me’: ze zijn juist een noodzakelijk voorwaarde voor vertrouwen.
Geloof ons nou maar.
* REDF wordt beschouwd als een van de non profit-pioniers op het gebied van social impact investing. Deze non profit maakte in de jaren negentig naam met tal van reïntegratieprojecten. Enkele jaren geleden bezocht Filanthropium met een achttal Nederlandse filantropiebestuurders het hoofdkwartier van REDF in San Francisco, als onderdeel van een studiereis naar de VS.
nl
