De leugen van Van Dijkhuizen

Waar zal ik beginnen: bij de aperte leugen of de kapitale denkfout?
De Commissie Van Dijkhuizen, die van het demissionaire kabinet opdracht kreeg het belastingstelsel te onderzoeken, stelt voor om de aftrek voor giften aan charitatieve, kerkelijke, levensbeschouwelijke, culturele, wetenschappelijke en algemeen nut beogende instellingen af te schaffen. “Bij de evaluatie van de giftenaftrek kon volgens de commissie niet worden aangetoond dat de regeling bijdraagt aan de doelstelling, namelijk het bevorderen van het geven aan goede doelen”, schrijft de Commissie in haar rapport.
Eerst de leugen.
Dat de regeling voor giftenaftrek “niet werkt” is een conclusie van het ministerie van Financiën zelf en intussen al ontmaskerd als een schoolvoorbeeld van een ‘doelredenering’ door hoogleraar Belastingrecht Sigrid Hemels. Met de evaluatiemethode van MinFin was eerder al de vloer aangeveegd in het Weekblad voor Fiscaal Recht door prof. Bekkers. De conclusie is helder: de ambtenaren willen iets te graag af van een regeling die de staatskas geld zou kosten.
Die laatste veronderstelling is economisch gezien apert onjuist, maar erger is dat zij de enge, technocratische benadering van een vakministerie blootlegt en het diep schrijnende gebrek aan een holistische benadering van filantropie bij de overheid.
Nu de denkfout.
De giftenaftrek is, zoals ook advocaat en belastingspecialist mr. dr. Ineke Koele terecht constateert, helemaal geen ‘gunst’: “In het internationale domein van ontwikkelde democratieën worden fiscale faciliteiten voor filantropische instellingen verklaard vanuit een onderliggende reflectie van public policy, die kortweg wordt aangeduid met het beginsel van pluraliteit. Omdat de overheid geen monopolie heeft op algemeen nuttige activiteiten, dient zij zich neutraal op te stellen ten opzichte van private algemeen nuttige activiteiten. Dat is dé rechtvaardiging van de aparte fiscale positie die filantropische instellingen in de maatschappij hebben!”
De sector zou er goed aan doen in hevig verweer te komen tegen Van Dijkhuizens ‘advies’. Onze civil society loopt niet zozeer het risico een ‘gunst’ te verliezen, maar eerder een intrinsiek ‘recht’ afgepakt te worden.

P.S.: Vanaf volgende week begint Filanthropium Journaal met de publicatie van de ‘Filantropische Paspoorten’ van haar leden.