nl
Geen alarmsfeer, wel leiderschap
Onder leiding van een panel met Rien van Gendt (FIN), Lars Dijkstra (Kempen Capital Management) en Jos de Wit (WWAV) ging de zaal de uitdaging aan: zijn we klaar voor een crisis, wat moeten we doen en vooral: gaan we er werkelijk last van krijgen?
Van Gendt: ‘Voor vermogensfondsen is dit dramatischer dan ze dachten. In Nederland is de waardedaling rond de 20-25%, in de VS soms veel meer, omdat fondsen daar een bestedingsverplichting hebben en dus meer risico's lopen.'
Van Gendt benadrukte wat we de afgelopen weken al vaak hebben gehoord: juist nu komt het aan op leiderschap en creativiteit. Tot nog toe is de sector vooral bezig zich intern te beraden.
Algemeen gevoel: het is niet slim om naar buiten toe een alarmsfeer te creëren. En vooral geen rare panieksprongen maken. Dijkstra: Van Gendt: ‘Stichtingen zijn nadrukkelijk geen beleggingsinstellingen, dus juist nu: degelijk handelen en risico's spreiden.' Nog een tip: laat het beheer van je reserves niet over aan één financieel onderlegd bestuurslid. Juist nu is dat een zaak van het heel bestuur.
Nu oogsten wat je aan binding hebt opgebouwd
Dijkstra: ‘De aandelenmarkt is een goede voorspeller van stemmingen. Veel minder voorspelbaar is het gedrag van donateurs (groot en klein). De Wit: ‘Juist nu komt het aan op de kracht van de relatie met je donateur. Verwacht niet dat een kleine gever, die veel doelen steunt, zich erg sterk met jou verbonden voelt. Die zal waarschijnlijk wat doelen schrappen en daar kun jij dan heel goed bij zitten. Je gaat nu oogsten wat je aan binding hebt opgebouwd.'
Advies: communiceer in deze tijden krachtig op de inhoud en minder op de relatie. En ga vooral niet de zielige partij uithangen: wees eerlijk, zakelijk en duidelijk. Je hebt het geld nu nodig omdat je goed bezig bent met X, Y en Z.
Opvallende constatering: we zijn blijkbaar veel verontruster over het verlies van 100 euro nu dan over het binnenkrijgen van 100 euro in goede tijden. De Wit: ‘Dat is niet fijn voor gevers om te merken.' Wees eerlijk: er zijn ook heel goede perioden geweest, als betrouwbare organisatie moet je uitdragen dat je een appeltje voor de dorst hebt. Van Gendt: ‘Als je een verstandige club bent, is er geen een op een relatie tussen bestedingen en het opgebouwde vermogen.'
Blijven we eeuwig bestaan?
Natuurlijk viel de term weer: we moeten juist nu anticyclisch reageren. Dus niet angstig en ad hoc reageren en je eerdere investeringen laten eroderen. Zoals Coca Cola die zich terugtrok als sponsor van Dance4Life. Blijkbaar is er dan geen sprake geweest van een duurzame relatie en daarmee zijn de eerdere investeringen dus eigenlijk weggegooid geld. Leiderschap tonen, ook als vermogens gedeeltelijk verdampen. Dan komt het aan op keuzes maken.Dus juist wel investering in onze doelstellingen. Goed voorbeeld: de Wall Mart Foundation in de VS die juist nu meer besteedt aan armoede-bestrijdingsprojecten. Want juist nu hebben veel meer mensen die nodig. Belangrijk: juist nu heel kritisch kijken naar de kwaliteit van je bestedingen. En je focussen op de blijvende organisatie en de grote einddoelen achter alle snelle projecten. ‘Alle hijgerigheid moet uitgebannen worden.'
Een fundamenteel punt, alweer geopperd door Van Gendt: ‘We moeten ons ook afvragen of we wel voor de eeuwigheid zijn. Dat is nog een taboe in deze sector: spreken over je eigen eindigheid. Toch zijn er organisaties die nadrukkelijk een einddatum voor hun eigen bestaan vaststellen. Dan laat je wel zien dat je weet waarom het gaat.'
Nog meer nadruk op efficiëntie, impact en transparantie
De zaal kwam wat traag op gang, maar het debat werd allengs levendiger.
Er was enige discussie over het al dan niet gaten vullen die de overheid laat vallen in moeilijke tijden. Is dat nu juist wel of juist niet een taak van de filantropische sector? Een deelnemer: ‘Als ik die gaten opvul, laat ik mijn agenda bepalen door de overheid. Terwijl ik zelf een missie heb en die wil ik leidend laten zijn.' Anderzijds: juist nu kun je nieuwe partnerships vormen met overheden. Dit is een goede tijd voor pilotprojecten die anders buiten je gezichtsveld zouden vallen.
Vraag: zijn gevers wel geïnteresseerd in de financiën van hun organisatie? Bellen ze bijvoorbeeld op om te vragen hoe het financieel gaat? Of de doelbestedingen in gevaar komen? Nauwelijks, zo bleek. Maar wel is er in het algemeen meer aandacht voor efficiëntie, impact en transparantie. In crisistijden trekt de Triodosbank juist meer klanten. Die willen zeker weten dat hun spaargeld goed besteed wordt.
Geen dekstoelen verzetten op de Titanic!
Onvermijdelijk kwam de discussie op duurzaamheid. Want dat is wat er van de sector wordt gevraagd in moeilijke tijden: duurzame investeringen en een duurzaam werken aan de missie. Van Gendt: ‘Alles wat we niet-duurzaam doen, is dekstoelen verplaatsen op de Titanic' de toekomst is aan Mission Related Investing, aldus Van Gendt, omdat je daarmee daadwerkelijk de koers van de Titanic verandert.
Uiteindelijk kon zowel het panel als de zaal zich vinden in de stelling: De crisis is een zegen voor de sector. Dat was toch een beetje te kort door de bocht, bleek tijdens de borrel. Meermalen gehoord: ‘Mooi hoor, anti-cyclisch reageren en verstandig beleggen. Maar ik moet het hebben van gewone kleine donateurs. En ik houd mijn hart vast.' De gezelligheid leed er overigens absoluut niet onder.
