nl
CHAMP (Charity Assessment Method of Performance) is een van oorsprong Amerikaanse methodiek die door Harry Gierkink van het bureau Change-up, in samenwerking met de Nationale Goede Doelen Test, is vertaald naar de Nederlandse situatie. Basisaanname van CHAMP is dat de prestaties van gdo's worden bepaald door effectiviteit - wat bereiken we ermee? - en door efficiëntie - hoe snel en kosteneffectief bereiken we dat? Effectiviteit en efficiëntie zijn op vijf niveaus te onderscheiden en te meten: effect op de maatschappij, effect op de doelgroep, output, activiteiten en input.
Beschrijven & toetsen
Bij de uitwerking van CHAMP is een onderverdeling gemaakt in vier hoofdsectoren: ontwikkelingssamenwerking, gezondheidszorg, natuur & milieu, welzijn, cultuur & sport. Deze hoofdsectoren zijn vervolgens onderverdeeld in een aantal subsectoren en programma's. Om de prestaties te meten zijn prestatie-indicatoren ontwikkeld. Voor elk prestatieniveau minimaal één indicator.
Initiatiefnemer Bart Hartman (NGDT) was tijdens het Civil Society Congres positief over de impact van CHAMP ("Dit is onze manier om de sector op te krikken.") Het Astma Fonds is een van de drie goede doelen - Oranjefonds en OXFAM Novib zijn de andere twee - die vanaf het eerste uur hebben meegedacht. Directeur Michael Rutgers legt uit waarom. "We hunkeren als branche naar manieren om onze prestaties in kaart te brengen. CHAMP is een instrument dat organisaties in staat stelt om beoogde resultaten te beschrijven en te toetsen. Het Astma Fonds gaat de komende periode haar hele beleid enten op CHAMP of de maatschappelijke prestatieladder, zoals de methodiek ook wel wordt genoemd."
Clinical trial?
Adviseur van vermogensfondsen en bestuurslid van de Donateursvereniging 19 heeft de ontwikkelingen met zijn donateursbril op gevolgd. Hij zet een fundamenteel wetenschappelijke kanttekening bij de methodiek. "Ik heb het voorrecht gehad om een dag op te trekken met Michael Kremer, Harvard-hoogleraar en een specialist op het gebied van ‘impact evaluation'. Kremer stelt dat Champ voorbij gaat aan hetgeen in de wereld van medicijnen is geleerd: je moet met een ‘clinical trial' werken om te kunnen vergelijken. Anders is het moeizaam om effecten direct toe te schrijven aan jouw programma's."
Ook Kemps vindt de toerekeningsfactor (attributie) een van de belangrijkste problemen van de methode. Hij zet nog een paar kanttekeningen. "Hoe hoger het analyseniveau," zegt hij. "hoe zachter de cijfers die je eruit haalt. Het gevaar bestaat dat het gebruik van deze methode uitnodigt tot het uitvoeren van gemakkelijk meetbare activiteiten. We moeten ook voorzichtig zijn met de pretentie dat CHAMP gebruikt kan worden om efficiency te meten. Het helpt wel om de visie te versterken in de interventielogica. Dus: het logische verband tussen input activiteiten en het uiteindelijke resultaat. Het bewustzijn hieromtrent in de organisatie wordt versterkt. Dat is een goede zaak."
Meetbare doelstellingen
Rutgers erkent dat CHAMP in wetenschappelijk opzicht niet keihard is. Maar: "Hij is zo hard als je zelf wilt. Neem de doelstelling van het Astma Fonds om in 2010 de Nederlandse horeca rookvrij te hebben. Het is moeizaam om over vier jaar te zeggen: dat hebben wij bewerkstelligd. Wat we natuurlijk doen is een niveau lager projecten en acties beschrijven met beter meetbare doelstellingen. Zo kun je een preciezere relatie leggen tussen jouw acties en het resultaat."
Dat is wat Rutgers betreft niet alleen nuttig, maar ook nodig. "Tot op dit moment gebeurt dit in de sector helemaal niet. Bij het Astma Fonds wordt meten een van de hoekstenen van wat we doen. We reserveren bij ieder project ook standaard budget voor resultaatmeting. Als het niet meetbaar is, doen we het niet meer. Belangrijk? Absoluut. Dit verandert het hele denken van de medewerkers. Er ontstaat meer focus op het resultaat. Ook een pluspunt: de methode is simpel en dus begrijpelijk voor gewone mensen."
Breed toepasbaar?
Hoe breed is de methodiek toepasbaar? Kan in brede lagen van de sector met CHAMP gewerkt gaan worden? Rutgers is optimistisch. "We hebben al rond de tafel gezeten met een aantal gezondheids- en welzijnsfondsen. Onze indruk is dat de methodiek goed toepasbaar is in deze sectoren."
Adri Kemps vindt het goed dat de brochure er is en dat in de sector werk wordt gemaakt van het meten van de prestaties van goede doelen en maatschappelijke organisaties. Hij kan het echter niet nalaten om nog even een waarschuwende vinger te heffen. "Het recente rapport Dijkstal wijst op het gevaar om te willen meten wat niet meetbaar is. Mijn advies is dus: gebruik de methode als hulpmiddel en niet als algemeen mantra."
Download hier de brochure over CHAMP
