Cultuur

CBS: seksueel wangedrag overal

Helft jonge vrouwen blijkt in 2022 slachtoffer

16 januari 2023

Kabinet komt samen met regeringscommissaris Hamer met een actieplan, verandering van cultuur is kwestie van voor en door de samenleving.

Dit blijkt uit gegevens die het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) en het Wetenschappelijk Onderzoek- en Documentatie Centrum afgelopen vrijdagmiddag heeft vrijgegeven. De cijfers komen uit uit de Preventiemonitor huiselijk geweld en seksueel grensoverschrijdend gedrag 2022, een internetenquête waaraan 24.000 mensen van 16 jaar en ouder in maart en april 2022 deelnamen

Volgens het CBS liet 1 op de 8 vrouwen van 16 jaar of ouder weten in de afgelopen twaalf maanden seksueel grensoverschrijdend gedrag te hebben meegemaakt. Het betreft seksuele intimidatie, al dan niet online, en fysiek seksueel gedrag. Meer dan de helft (52%) was in het afgelopen jaar naar eigen zeggen slachtoffer van seksueel grensoverschrijdend gedrag. Seksueel wangedrag is overal. In de filantropie werken veel (jonge) vrouwen.

Zangtalentenjacht

Vooral seksuele intimidatie nam toe. Het percentage slachtoffers van fysiek seksueel geweld veranderde nauwelijks. Dat meer mensen lieten weten slachtoffer te zijn geweest van seksuele intimidatie kan volgens het CBS te maken hebben met de maatschappelijke discussie hierover in 2022, na onthullingen over de zangtalentenjacht The Voice of Holland. Ook de coronapandemie kan een rol hebben gespeeld.

Bij de meeste slachtoffers ging het om seksuele intimidatie. 9% zei dat de intimidatie offline plaatsvond. Daarbij gaat het bijvoorbeeld om het maken van seksueel kwetsende opmerkingen. 6% had te maken met online seksuele intimidatie zoals verspreiding van naaktfoto’s of seksfilmpjes via het internet. 4% was slachtoffer van fysiek seksueel gedrag: ongewenst aangeraakt worden op seksuele wijze of andere ongewenste seksuele handelingen.

‘Onacceptabel’

Het kabinet wil dat er een cultuurverandering komt om seksueel grensoverschrijdend gedrag en seksueel geweld te bestrijden, zo laat de NOS weten. De ministers Dijkgraaf (Onderwijs, Cultuur en Wetenschap) en Van Gennip (Sociale Zaken en Werkgelegenheid) vinden het aantal overschrijdingen onacceptabel. Samen met regeringscommissaris Hamer komt het kabinet met voorstellen. Hamer werd kort na onthullingen over The Voice of Holland aangesteld.

De regeringscommissaris moet het gesprek entameren. ‘Op tv, tijdens lezingen en met bedrijven en organisaties’, aldus Hamer onlangs in Nieuwsuur. Een publiekscampagne moet het thema ‘dichterbij brengen’. Volgens het kabinet zijn excessen voor veel mensen ver weg en worden kleine voorvallen niet als ernstig genoeg gezien. ‘Hierdoor zijn mensen zich onvoldoende bewust van de ernst en nabijheid van de problematiek.’

Vaak onbekenden

Volgens het CBS is bij seksueel gedrag de pleger meestal afkomstig van buiten de huiselijke kring. Van de slachtoffers van offline seksuele intimidatie zei iets meer dan de helft dat de pleger een onbekende was. Een collega of iemand die ze kennen van uitgaan of een feestje werd ook relatief veel genoemd. Ook de slachtoffer van online seksuele intimidatie meldden dat het in iets meer dan de helft van de gevallen om een onbekende ging.

Verder noemden zij met ruim 30% iemand die ze online hadden leren kennen, maar nog niet in het echt hadden gezien. Bij fysiek seksueel geweld daarentegen kenden 7 op de 10 slachtoffers de pleger. Bij bijna een kwart ging het om iemand die ze kennen van het uitgaan of een feestje. Bij 2 op de 10 werd het fysiek seksueel geweld binnen de huiselijke kring gepleegd, vooral door de eigen partner.

Hulpverleners buiten beeld
Minder dan 10% van de slachtoffers van seksueel grensoverschrijdend gedrag sprak over hun ervaringen met hulpverleners. Denk aan de huisarts, de psycholoog of de maatschappelijk werker. 2% of minder nam contact op met de politie of met melding- en adviesinstanties. Slachtoffers spreken vaker met vrienden, hun partner of andere gezinds- en familieleden. Ongeveer 60% tot 70% deed dit.