De vijf grootste supermarkten in Nederland, Albert Heijn, Jumbo, Lidl, Aldi en PLUS houden de economische uitbuiting van mensen die in ontwikkelingslanden ons voedsel produceren, in stand, dat is de conclusie van Oxfam Novib in haar rapport Ripe for Change. Het Centraal Bureau Levensmiddelenhandel (CBL) baalt van het rapport. ‘Ten onrechte wordt een beeld geschetst dat absoluut geen recht doet aan de inspanningen van de Nederlandse supermarkten en de complexiteit van de thema’s waar onze leden aandacht voor vragen’, aldus het CBL. De organisatie verwijt Oxfam Novib ‘een weinig constructieve houding’.
Oxfam Novib beoordeelde beleid en praktijk van de grootste supermarkten uit Nederland, Duitsland, het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten op onder meer arbeidsomstandigheden en lonen in ontwikkelingslanden. Geen van de internationaal onderzochte supermarkten, zoals Ahold Delhaize, Jumbo, Walmart, Tesco en Lidl, haalde punten op bijvoorbeeld leefbaar loon voor werknemers werkzaam bij toeleveranciers in ontwikkelingslanden.
Internationale ranglijst
Farah Karimi, algemeen directeur Oxfam Novib: ‘Op onze internationale ranglijst scoren alle supermarkten slecht. Nederlandse supermarkten hebben de mond vol over duurzaamheid, maar daar zien wij bitter weinig van terug in hun beleid en praktijk. Doordat supermarkten leveranciers onder druk zetten, worden werknemers in ontwikkelingslanden uitgebuit. Supermarkten hebben de macht en invloed om hier verandering in te brengen. Want de consument moet er van uit kunnen gaan dat supermarkten hun zaken op orde hebben en je bij iedere supermarkt gerust boodschappen kunt doen.’
‘Beeld doet geen recht aan inspanningen’
Het CBL vindt dat Oxfam Novib te hoog van de toren blaast. ‘Ten onrechte wordt een beeld geschetst dat absoluut geen recht doet aan de inspanningen van de Nederlandse supermarkten en de complexiteit van de thema’s waar onze leden aandacht voor vragen.
Supermarktorganisaties en food servicebedrijven werken hard aan verduurzaming in de keten. Nederlandse supermarktorganisaties en food servicebedrijven stellen duurzaamheidscriteria aan hun leveranciers en verdiepen zich in de risico’s die complexe ketens met meerdere ketenpartners met zich mee brengen. Het borgen van mensenrechten en andere risico’s gebeurt door het stellen van criteria aan leveranciers door middel van certificeringsschema’s, het voeren van keurmerken op een product of vragen te voldoen aan een bepaalde (internationale) standaard.’
Taak voor overheid
Het CBL vindt dat hier ook een taak voor de overheid ligt. ‘De Nederlandse overheid en andere Europese lidstaten hebben hier een belangrijke verantwoordelijkheid. Mensenrechtenschendingen zijn verboden en handhaving hierop schiet internationaal tekort. De Nederlandse overheid heeft de verantwoordelijkheid om met overheden van ontwikkelingslanden hierover in gesprek te gaan.’ Het CBL zelf is één van de initiatiefnemers van het IMVO-convenant Voedingsmiddelen. Daarin wordt met de Nederlandse overheid, ngo’s, ketenpartners, en vakbonden afspraken gemaakt om bedrijven handvatten te bieden in een aanpak voor complexe thema’s. Oxfam Novib, ook een van de betrokken ngo’s, trok zich terug uit de onderhandelingen over het conventant. ‘Oxfam Novib verkiest nu een weinig constructieve houding’, zegt het CBL. ‘Wij nodigen Oxfam Novib graag uit om op constructieve wijze, bij voorkeur binnen het IMVO-convenant, met elkaar in gesprek te gaan.’
Behind the Barcodes-campagne
Oxfam Novib is ondertussen gestart met de Behind the Barcodes-campagne. Farah Karimi: ‘Supermarktketens realiseren jaarlijks miljarden euro’s aan omzet. Hun focus ligt vooral op het maken van winst voor eigenaren of aandeelhouders en het uitbreiden van hun marktaandeel. Dit gaat ten koste van de werknemers van hun toeleveranciers in ontwikkelingslanden. In onze nieuwe campagne roepen wij supermarkten op om het leed achter de streepjescode aan te pakken. Het verdienmodel van supermarkten moet niet bijdragen aan armoede en ongelijkheid in andere landen.’
nl
