nl
De lage waterstanden hebben hebben nu al gevolgen voor meerdere natuurgebieden van Natuurmonumenten. En dat terwijl de zomer nog moet komen. Boswachters maken zich ernstig zorgen over de negatieve effecten van de droogte op de natuur en luiden daarom de noodklok. Peter Voorn, ecoloog van Natuurmonumenten in Brabant: “Ons watersysteem moet op de schop.”
Afgelopen jaren waren extreem droog en ook dit voorjaar lijkt de zomer veel te vroeg te komen. “We zien op sommige plekken waterstanden die we normaal pas half juli zien”, zegt Peter Voorn. “Dat is echt zorgelijk. De droogte loopt zo’n twee maanden vooruit. Veel sloten staan droog en het water in poelen waar kikkers en salamanders leven is zo’n 30 tot 40 cm gezakt. Op de Veluwezoom gaan boswachters deze week al drinkpoelen bijvullen.”
De vroege droogte heeft nu al zijn weerslag op de natuur in elke laag van het ecosysteem, zelfs al is het nog niet overal zichtbaar. “Die gevolgen kunnen dramatisch worden als de droogte aanhoudt en we niet zuiniger omgaan met ons kostbare water,” aldus Voorn. “Helaas wordt in Brabant nu overal beregend. De grondwateronttrekking is hier alleen maar toegenomen, ook pal naast Natura2000 gebieden. We luiden daarom nu de noodklok voordat we deze zomer weer in een crisissituatie belanden, zoals in voorgaande droge jaren.”
Boswachter Ruben Vermeer van Natuurmonumenten deelt deze zorg. “Juist het voorjaar is voor natuur en dieren de tijd om weer op krachten te komen, als alles groen en sappig is. Maar als je het al zwaar hebt door de droogte in voorgaande jaren, hakt deze vroege droogte er dus extra hard in. Bovendien maakt het de natuur extra gevoelig voor ziektes, plagen en de gevolgen van stikstof.”
Klimaatbuffers
Natuurmonumenten en partners werken er keihard aan om voldoende water voor de natuur te houden, bijvoorbeeld met de aanleg van klimaatbuffers; dit zijn tijdelijke watervoorraadkamers in de natuur. Waar het water geleidelijk zakt naar het grondwater of meanderend stroomt door het landschap. Om een natuurgebied als klimaatbuffer te laten functioneren zijn ook maatregelen buiten het gebied nodig, anders blijft het water verliezen. Natuurmonumenten heeft inmiddels 44 klimaatbuffers in beheer. Maar door de manier waarop we in Nederland buiten deze natuurgebieden met water omgaan, zijn ook in klimaatbuffers zoals de Onlanden de watervoorraden nu al leeg.
Nederland Waterland?
Nederland is één van de weinige landen waar op basis van jaargemiddelden een neerslagoverschot is. “En wij laten al dat water gewoon weglopen naar zee, terwijl de natuur dat water keihard nodig heeft,” vertelt Wiebe Borren, hydroloog bij Natuurmonumenten. “De regenbuitjes die nu vallen zijn heel goed en noodzakelijk voor de ontkieming van zaden en om planten goed te laten groeien. Maar het is absoluut niet genoeg om de droogte teniet te doen en de watervoorraden aan te vullen. Daarvoor moet het wekenlang flink gaan regenen. Het is inmiddels vechten tegen de bierkaai. We hebben het water laten weglopen, ons watersysteem moet echt op de schop.”
Wat kun jij doen?
“Je kunt natuurlijk water besparen, bijvoorbeeld door minder lang te douchen of een kleiner (of géén) zwembadje in de tuin te zetten. Maar ook water vasthouden in tuinen en buurten is heel belangrijk. Elke druppel telt, zeker in stedelijk gebied. Je wilt voorkomen dat het water in je tuin wordt afgevoerd naar het riool en daarmee verloren gaat voor de natuur. Dus: haal die tegels eruit en zorg ervoor dat het water de bodem in kan!”
Kijk hier voor tips om van je tuin een klimaatbuffer te maken
Lees het hele artikel hier.
