nl
Tijdens de algemene ledenvergadering van 9 oktober waren slechts vier leden komen opdagen. Dit keer was de opkomst beter, maar gezien het belang nog dramatisch laag. Een kleine dertig leden (1% van het door DV als totaal gehanteerde aantal leden) waren naar Amsterdam gekomen om over het voortbestaan van de Donateursvereniging te spreken. De toon was snel gezet, stelt Monique van 't Hek, adviseur voor goede doelen en auteur van een kritische brief aan het bestuur naar aanleiding van de voorgenomen opheffing. "Het begon al met opmerkingen van de voorzitter over de strakke planning, timemanagement en dat we er op een bepaalde tijd uit moesten. Onzinnig, als je zoveel wezenlijke zaken te bespreken hebt. Ik voelde me een beetje in het ootje genomen."
Essentiële vragen
Vervolgens kwamen er diverse essentiële vragen op tafel. Zoals: hoe zien de overeenkomsten met andere partijen eruit, die blijkbaar delen van het werk van de vereniging gaan overnemen? En: wat gebeurt er nu met de gift van Coins for Care? Waarom zo'n haast bij het opheffen van de vereniging? Is het besluit om de vereniging op te heffen wel wettelijk juist genomen, of op zijn minst gedragen door de leden? Hoe zit het met de plotselinge ledenstop?
"Alle vragen werden geïnventariseerd en daarna volgde een zeer algemene onbevredigende reactie van tien minuten," zegt Van 't Hek. "Daarna ging de voorzitter meteen over op het punt opheffing van de vereniging. Daar zijn we toch een beetje ingetuind."
De door het bestuur aangedragen machtigingen zorgden ondertussen voor verwarring en irritatie. De voorzitter stelde vast dat er meer dan twintig volmachten waren afgegeven. Daarvan bleken er maar twee aan gewone leden te zijn gegeven. De rest hing aan de bestuursleden. Moesten die machtigingen nu wel of niet meetellen? Esther Jacobs bleek niet bereid om toe te lichten of die bestuursmachtigingen nu voor of tegen ontbinding waren. Uiteindelijk werden de machtigingen niet meegenomen in de stemmingen.
Eigenmachtig
Rob Visser, publicist maar tijdens de vergadering als gewoon lid aanwezig, heeft het gevoel dat het bestuur nogal eigenmachtig geopereerd heeft door de leden niet te betrekken bij hun besluitvorming. Maar hij ziet ook verzachtende omstandigheden. Visser: "Je zou dat kunnen rechtvaardigen door te zeggen dat het allemaal heel hectisch was en dat allerlei wielen moesten worden uitgevonden. Er was een oprichter die ook voorzitter werd, en toen min of meer onbezoldigd directeur. Tijdens de vorige bestuursverkiezing trok iedereen die niet werd verkozen zich terug als actief lid. Er ontstond dus een soort klimaat waarin het bestuur het gevoel had er alleen voor te staan."
Hij vindt dat het bestuur niet altijd met argumenten heeft gereageerd op kritiek, maar er is tenminste geluisterd. Bovendien trok het bestuur heel voorzichtig het boetekleed aan, toen bestuurslid Diane van der Marel toegaf dat het verkeerd was geweest om de gift van Coins for Care aan te accepteren. Daaraan werd overigens niet de conclusie verbonden dat het geld terug moest worden gegeven. Visser: "Ik vind overigens zowel de soms felle kritiek als de herhaalde verzoeken om wat positiever te zijn getuigen van grote betrokkenheid."
Commissie van wijzen
Toch leverde de bijeenkomst wel degelijk concrete resultaten op. Er bleek onder de aanwezige leden vrijwel unaniem de behoefte te bestaan om nog eens te onderzoeken of er toch geen mogelijkheden zijn om de vereniging voort te laten bestaan. Na stemming werd een commissie van vier wijze mannen en vrouwen ingesteld, die op een nieuwe ledenvergadering op 7 december na het nodige onderzoek moet aangeven of de Donateursvereniging nog bestaansrecht heeft.
Monique van 't Hek is tevreden met de instelling van de commissie van wijze mensen. Geldt dat ook voor voorzitter Esther Jacobs? Het besluit moet een teleurstelling voor haar zijn geweest. Doel was toch om de voorgenomen opheffing, zoals voorgesteld door het bestuur, tijdens de vergadering middels een stemming te bekrachtigen? Jacobs: "Ik ben zeker niet teleurgesteld. Als bestuur hebben we langdurig naar mogelijkheden gezocht om de Donateursvereniging ook na 1 januari voort te laten bestaan. Zowel het budget als een persoon die de kar wilde trekken ontbrak daarvoor. Als anderen denken dat er wel mogelijkheden zijn, ben ik de eerste om een dergelijk onderzoek toe te juichen."
Geen commentaar
De door de ledenvergadering ingestelde commissie van wijzen is ondertussen aan het werk gegaan. De eerste vergadering van het viermansgezelschap vond maandag plaats. Hoe ziet de agenda van de commissie er de komende tijd uit? Welke vragen wil de commissie beantwoord zien? Commissielid Irene Mol wil er eigenlijk niets over zeggen. "We hebben besloten geen inhoudelijk commentaar te geven op ons werk. De tijd is kort. We hebben slechts vier weken, waarin we in alle rust geconcentreerd ons werk willen doen."
Wie er zitting in de commissie hebben wilde Mol ook niet zeggen. Na een herhaald verzoek van FM om de samenstelling naar buiten te brengen werd dinsdag uiteindelijk dan toch een kort persbericht uitgegeven. Naast Mol (Stichting Pequeno) maken André Blank, Gert Jan Vuyk en Monique Dumernit deel uit van het gezelschap. André Blank is hoofd Business en Funds bij Dorcas Hulp Nederland. Gert Jan Vuyk zwaait als directeur de scepter over Vuyk Marketing Consultancy. Monique Dumernit is in de sector relatief onbekend.
Verhullend
Opvallend in de recente verwikkelingen rond de Donateursvereniging is dat de grote promotor van transparantie zelf nogal verhullend te werk ging. De pers was niet welkom op haar vergaderingen (zie ook commentaar: Waarheen, waarvoor?) en de adviescommissie die moest gaan adviseren over het voortbestaan van de vereniging verschuilt zich liever dan dat ze zich bekend maakt. Gosse Bosma, directeur van de brancheorganisatie van landelijk wervende doelen VFI, vindt het niet handig. "Wanneer het bestuur van de daken schreeuwt dat het de vereniging wil opheffen, kun je verwachten dat allerlei partijen daarover graag geïnformeerd worden. Dat vraagt om een open proces."
Monique van 't Hek: "Je kunt niet een hele sector aanjagen met als kernwoord transparantie en dan zelf zo vaag en verhullend zijn. Er zijn kapitale blunders gemaakt de laatste tijd en dan geeft het geen pas om opeens de hele club maar op te heffen."
Gosse Bosma wil niet speculeren over wat er nu gaat gebeuren. Wel volgt hij de bewegingen van de commissie van wijzen met interesse. Het is wat hem betreft geen uitgemaakte zaak dat de Donateursvereniging ook blijft bestaan. "Je kunt er je vraagtekens bij zetten of de klassieke vereniging de meest aangewezen vorm is om het donateursbelang te bewaken," zegt Bosma. "Er lijkt een kloof te bestaan tussen wat de leden verwachten van de vereniging en de mogelijkheden die de Donateursvereniging werkelijk heeft om het algemene donateursbelang te dienen."
Dat vindt ook Adri Kemps, directeur van het Centraal Bureau Fondsenwerving (CBF). "De Donateursvereniging is niet het enig aangewezen instrument. Ook via het CBF en binnen de fondsen zijn er mogelijkheden om de transparantie te bevorderen en informatie aan de donateurs te verstrekken."
Wederzijds kritiek leveren
Kemps is niet bij de vergadering aanwezig geweest. Omdat de notulen, ondanks toezeggingen van het bestuur, nog niet zijn vrijgegeven vindt hij het voorbarig om nu al een standpunt in te nemen over de eventuele doorstart. "Wel ondersteun ik de gedachte om de mogelijkheden voor doorstart te onderzoeken," zegt hij. "Ik denk dat er in de sector ruimte is voor een goed functionerende Donateursvereniging, die de belangen van de donateur behartigt. We hebben als CBF ook goed met de DV samengewerkt. Wat niet wegneemt dat je wederzijds kritiek kunt leveren, zoals wij gedaan hebben naar aanleiding van de gift van Coins for Care aan de Donateursvereninging."
Een andere partij die de verwikkelingen rond de Donateursvereniging nauwgezet volgt is Stichting Geef Gratis, een organisatie die gratis internetdiensten levert aan goede doelen. Jordan van Bergen legt uit. "Al een aantal jaren ondersteunen wij de Donateursvereniging technisch. Dit omdat we de missie - het bevorderen van transparantie in de sector - van harte onderschrijven en vertrouwen hadden in de personen achter de DV. Nu gaat er een nieuwe situatie ontstaan. Wordt de Donateursvereniging opgeheven of volgt toch een doorstart? In dat laatste geval zullen we het gesprek aangaan. Is de ondersteuning zoals we die in het verleden hebben verschaft nog steeds nodig? En zo ja: zien wij in de nieuwe mensen geschikte voortrekkers?"
Genante soap
Een andere kernvraag is in hoeverre de Donateursvereniging nog het donateursbelang vertegenwoordigt, zegt Van Bergen: "Er is door het huidige bestuur via een meningenmodule in de Geefwijzer getracht om de stem van de donateur beter hoorbaar te maken. Een positieve ontwikkeling. Als het nieuwe bestuur ‘gekaapt' wordt door kleine doelen, een categorie waarvoor Geef Gratis nadrukkelijk opkomt, die zo tegen de gevestigde orde aan willen gaan schoppen, is de vraag echter of de originele missie van de Donateursvereniging niet in gevaar komt. De Donateursvereniging is immers een vereniging van gevers."
Uiteindelijk zijn er alleen maar verliezers, stelt Monique van 't Hek. "Dit is erg slecht voor onze sector. Het heeft er alle schijn van dat we met z'n allen de eerste de beste kritische buitenstaander hebben omarmd. Niet alleen de sector lijdt hieronder, deze genante soap doet ook de bestuursleden zelf bepaald geen goed."
