nl
Op vrijdag 9 november promoveert Ineke Koele in Utrecht op de dissertatie "International Taxation of Philanthropy. Removing tax obstacles for international philanthropy". Advocaat en belastingadviseur Koele (Mens & Wisselink, Utrecht) bekroont hiermee haar jarenlange onderzoek naar de juridische en fiscale drempels bij het transnationale geven. Insiders beschouwen Koele's proefschrift als "baanbrekend". In het verlengde van Koele's promotie wordt op 12 november een mini-conferentie gehouden met sprekers als Rien van Gendt (Van Leer) en Theo Schuyt (VU), en natuurlijk Ineke Koele zelf.
Omdat de grote problemen van de hedendaagse wereld, zoals bijvoorbeeld het armoedevraagstuk, zich uitsluitend nog internationaal laten oplossen, wint internationale filantropie en transnationaal geven steeds meer aan belang. Globalisering is zowel aan de zijde van begunstigers (privaat en corporate) als aan de zijde van instellingen een feit geworden.
Promovenda Koele, die zowel thuis is in het fiscale als civiele recht, verbaast zich al lange tijd over het feit dat op die terreinen het non-discriminatie-principe t.a.v. de vestigingsplaats de norm is, maar juist niet als het om internationale filantropie gaat. "Het is buitengemeen vreemd dat de juristerij op dit punt lichtjaren achterloopt", zegt Koele. "Nationaal lijkt filantropie helemaal gedefiscaliseerd, maar als je over de grens gaat geven, blijken er allerlei obstakels te zijn. Dan kan het zomaar gebeuren dat de Nederlandse fiscus tot wel 68% van giften aan een ontvangende instelling in het buitenland incasseert. Waarom die discriminatie?"
Landlock
Om die vraag te beantwoorden begon Koele aan een inventarisatie van de zogenoemde "landlock" in drie landen: Nederland, Duitsland en de VS: de politieke motiveringen voor fiscale wetgeving t.a.v. filantropische instellingen en een analyse van de bilaterale verdragen hieromtrent.
Welke ratio vond Koele in die analyse, m.a.w. welke motiveringen vond zij voor het bestaan van de "landlocks"? Koele: "De ratio is hier aan te geven met het woord ‘controle'. Landlocks bestaan doordat de overheden een noodzaak voelen hun nationale recht te handhaven. Door internationaal geven krijgen ze gevoel de controle kwijt te raken."
Kansen
Dat gevoel lijkt sinds september 2001 vooral aangejaagd door de angst voor terrorisme-financiering en de daaruit voortvloeiende anti-terrorisme maatregelen. Koele: "Het is evident dat hier een shift heeft plaatsgevonden van tax naar legal. Ik zie dit echter niet als een bedreiging, maar juist als een goede kans om internationale filantropie een positieve stimulans te geven. Het punt is namelijk dat filantropische instellingen door deze shift veel meer gedwongen worden om zelf de risico's van transnationaal geven in kaart te brengen en ervoor te zorgen dat hun procedures en standaarden op dit punt worden aangescherpt en verbeterd."
Nieuw paradigma
Welke aanbevelingen geeft Koele om de ‘landlocks' open te breken? Koele: "In mijn onderzoek naar de praktijk in de drie genoemde landen heb ik vooral ook gekeken naar de voorwaarden waaronder internationale filantropie kan gedijen. Op het eerste oog lijken die sterk van elkaar te verschillen, maar bij nadere beschouwing zijn ze eigenlijk heel gelijkvormig. Ik pleit daarom voor een nieuw, non-discriminatoir ‘paradigma' voor internationale filantropie door opening van de ‘landlocks'. Daarbij is de praktijk van de VS, met name op het punt van due diligence, leidinggevend. Zo zouden we het kunnen aanpakken."
Eerste ter wereld
Hoe groot is de kans dat Nederland het slot eraf gooit? Koele: "En dat is nu het onvoorstelbaar verrassende. Nederland, dat nou niet bekend staat als voorloper en zich zeker niet kan laten voorstaan op de controle die zij uitvoert op filantropische geldstromen, heeft in maart aangekondigd dat zij het ‘landlock' er per 1 januari 2008 afhaalt. Als eerste land ter wereld."
Betekent dit dat een filantropische instelling in Frankrijk die in een Nederland geregistreerd wil worden, volkomen gelijkgeschakeld wordt met een in Nederland gevestigde algemeen nut beogende instelling? Koele: "Dat lijkt er wel op, al kan ik niet zeggen of de Belastingdienst voor buitenlandse instellingen een ander formulier zal hanteren. Ik heb daarover geen contact met ze gehad."
Is het openmaken van het Nederlandse "landlock" nu een weloverwogen beslissing geweest? Koele: "Laat ik er dit over zeggen. In het buitenland, waar men toch wat verder is met de controle op afgebogen filantropische geldstromen, kijkt men nu met argusogen naar ons hoe we dit gaan doen. Ik zou mijn hand er niet voor in het vuur durven steken dat dit een zodanig weloverwogen beslissing is geweest, dat - mede gelet op de beperkte controlecapaciteit - ook alle consequenties van deze maatregel zijn doordacht."
Meer informatie over het proefschrift van Ineke Koele binnenkort op: www.vmw.nl
Workshop en seminar op 12 november
Geïnteresseerden in internationale filantropie, in planned giving en in major gift fundraising kunnen op 12 november een hele dag onder de pannen van de Utrechtse Sterrenwacht zijn.
's Ochtends wordt een interactieve workshop "Major gift fundraising for Dutch charities" georganiseerd onder auspiciën van de European Association for Planned Giving. De EAPG is een zeer actief internationaal netwerk van goede doeleninstellingen, adviseurs op het gebied van filantropie en 'wealth managers'. Deze vereniging heeft diverse buitenlandse chapters, o.a. in Parijs en Genève en met deze workshop is EAPG voor het eerst in Nederland actief. Doelgroep: fondswervende filantropische instellingen, maar ook fondswervende non profits als universiteiten, musea, ziekenhuizen en culturele instellingen die veel willen leren op het gebied van major donor-werving. Discussieleider William J. Connor van het Londense Brakeley wordt algemeen beschouwd als een van de topexperts op dit gebied. Kosten: €125,-. Aanmelden kan o.a. via: www.plannedgiving.org.uk
's Middags wordt een seminar georganiseerd onder de titel "Removing obstacles for international philanthropy" door het Institute for National and International Estate Planning. INIEP is onderdeel van de juridische faculteit van de Universiteit Utrecht. Dit seminar gaat over internationale filantropie, vanuit zowel juridische, fiscale als sociologische hoek. Daardoor is het enerzijds relevant voor alle instellingen met internationale banden of ambities en anderzijds voor (adviseurs
van) vermogende particulieren die bijvoorbeeld door migratie over de grens willen schenken.
Bij vermogende particulieren is cross border giving immers een zeer frequent verschijnsel dat alleen maar toeneemt door migratie en globalisering.
Informatie over dit seminar via www.iniep.nl of www.vmw.nl
