nl
Hubers (1982) promoveerde afgelopen maart op onderzoek naar de effectiviteit van filantropie. Voor zijn promotieonderzoek aan het Erasmus Center for Strategic Philanthropy deed hij vier empirische studies waarmee hij verschillende aspecten van filantropie onderzoekt. Een van die vier studies onderzoekt de invloed van het tonen van beelden van sociale ongelijkheid en armoede op geefgedrag. Hiervoor zette Hubers een veldonderzoek op met VMBO-scholieren tussen de twaalf en zestien jaar van zes verschillende scholen.
Geven om leeftijdsgenoten
De kinderen speelden een spel waarmee ze geld konden winnen. Een deel van de scholieren kreeg voorafgaand aan het spel een film te zien over de penibele situatie van leeftijdgenoten. Een controlegroep kreeg dat niet. Hubers werkte samen met Movies That Matter, een organisatie die films met een maatschappelijke boodschap onder de aandacht brengt. Movies That Matter stelde twee films beschikbaar: Africa United, een film over drie Rwandese kinderen die hun droom achterna gaan en China Blue, over Chinese meisjes die onder erbarmelijke omstandigheden in de textielindustrie werken.
De groep die recent geconfronteerd was met sociale ongelijkheid, bleek een grotere bereidheid te tonen welvaart te herverdelen. 'Twee van de economische spellen die de scholieren speelden, worden in de gedragseconomie en psychologie gebruikt om altruïsme te 'meten',' laat Hubers weten. 'In deze spellen gaven kinderen drie tot vijf procentpunt meer weg dan kinderen die de film niet gezien hadden. Aan het eind van het experiment werd de participanten de mogelijkheid gegeven het gewonnen bedrag of een deel daarvan te doneren aan een goed doel. Dit was voordat de participanten wisten wat ze hadden gewonnen. Participanten die de film gezien hadden, gaven vijf tot zes procentpunt meer dan zij die de film niet hadden gezien.'
Emotie of ratio?
Op de vraag of met dit onderzoek onomstotelijk is vastgesteld dat het inzetten van armoedebeelden een positief effect heeft op geefgedrag, antwoordt Hubers behoedzaam: 'Deze studie levert bewijs – met een zuiver experiment – dat mensen na het zien van beelden over ongelijkheid en armoede meer altruïstisch gedrag vertonen. Dat vertaalt zich ook in het doen van grotere giften. Ik zou zelf de woorden 'onomstotelijk vastgelegd' echter nooit gebruiken. Dit is vrij ongepast in de wetenschap, we werken immers met samples van een populatie. De vraag is ook via welk mechanisme dit werkt: wordt het effect van film veroorzaakt door emotie of ratio? In het eerste onderzoek van mijn proefschrift toon ik aan dat emotie een belangrijke rol speelt in geefgedrag. Zo geven supporters van voetbalclubs die net hebben gewonnen meer aan een goed doel dan de supporters van de verliezende club. Misschien is het dus niet zozeer de inhoud van de film, als wel de emotie die het losmaakt. Dit is iets wat ik in vervolgonderzoek ga behandelen.’
Leeftijd en opleiding
Uit het resultaat van het onderzoek kan in elk geval niet worden geconcludeerd dat elke Nederlander vijf procentpunt meer gaat doneren na het zien van beelden van sociale ongelijkheid. Hubers: 'Ik heb expliciet gekozen voor een bepaalde leeftijdsgroep en opleidingsrichting. Een van de redenen dat ik gekozen heb om de films te laten zien aan een groep VMBO-scholieren in plaats van bijvoorbeeld gymnasiumscholieren, is dat ik aanneem dat deze scholieren gemiddeld van huis uit minder vaak met dit type film in aanraking is geweest. Ik ga ervanuit dat het effect van beelden van armoede op mensen bij de eerste confrontatie hoger is dan wanneer mensen regelmatig met deze beelden in aanraking komen. Ik verwacht dus dat het niet zo zeer de leeftijd is die een rol speelt in het effect, maar de mate waarin mensen met dit type film in aanraking zijn geweest.'
Binnenkort verschijnt een uitgebreid interview met Frank Hubers in De Dikke Blauwe.
