Vanaf de Nota Wijn in juni 2006 hebben we moeten wachten op de definitieve regeling. De nieuwe regeling voor de Algemeen Nut Beogende Instellingen (ANBI) is vanaf 1 januari 2008 wet. Maar om de felbegeerde vrijstelling te krijgen moet u dit jaar al aan de slag. Van artikel 24.4 naar het ABC-tje van artikel 41.
Het Ministerie van Financiën heeft goed geluisterd tijdens de achterkamergesprekken met de Samenwerkende Brancheorganisaties Filantropie (SBF) en haar leden VFI, FIN, ISF en CIO. Ook lijkt het ministerie goed gekeken te hebben naar de instellingen die niet zijn aangesloten bij vermelde organisaties.
De Nota Wijn was overigens een vervolg op het in 2000 uitgebrachte advies van de Commissie Moltmaker. Het belang is duidelijk: een vrijstelling van Successie voor ANBI's, aftrekbaarheid voor de gevers aan de ANBI's in de inkomsten- en vennootschapsbelasting en de giften van de ANBI's zelf zijn vrijgesteld van schenkingsrecht. Maar wel nu met voorwaarden. Dat alles onder het motto: voor wat, hoort wat.
ANBI in algemene kernpunten
• deze regeling geld voor kerkelijke, levensbeschouwelijke, charitatieve, culturele, wetenschappelijke of algemeen nut beogende instellingen
• en dus ook voor, groot of klein, fondsenwervende instellingen, vermogendsfondsen, mengvormen, publieke rechtspersonen en aanverwante steunstichtingen • een Tsunami van buitenlandse instellingen is mogelijk, Nederland hoeft niet langer het vestigingsland te zijn
• de fiscus geeft een voor bezwaar vatbare beschikking af, niet meer jaarlijks achteraf
• de beschikking kan u ook weer worden ontnomen
• het jargon veranderd; van art 24.4 naar het ABC-tje van artikel 41
• oude relevante jurisprudentie blijft van toepassing
• de feitelijke werkzaamheden moeten hand in hand gaan met de doelstellingen, verschuilen achter regelingen alleen is niet voldoende
• geen stille fondsen meer, maar hoe zullen de ANBI's publiek bekend gemaakt worden?
• onder uw paraplu andere instellingen?: een gezamenlijke beschikking is mogelijk
• slapende fondsen moeten wakker blijven om aan een beschikking te komen en je mag hooguit even indutten om hem te behouden
• iedereen moet dit jaar aan de slag om per 1 januari 2008 de beschikking te krijgen
• voor de laatkomers geldt daarna de dagtekening van afgifte van de beschikking
• tot 1 januari 2008 geldt de vrijstelling middels de bestaande wetgeving
• uw eigen vermogen heeft een plafond
• de vereisten voor een ANBI zijn aanmerkelijk uitgebreid
Wat zijn de belangrijkste vereisten voor een ANBI?
• geen winstoogmerk, dit moet ook blijken uit zowel de regelgeving als de feitelijke werkzaamheden van de instelling
• een algemeen belang dienen, en ook dit moet blijken uit de regelgeving en feitelijke werkzaamheden van de instelling, geen particulier of individueel belang meer
• onafhankelijkheid van de gezamenlijke beleidsbepalers, het beschikkingsmachtcriterium is geldend en naar familierelaties zal worden gekeken
• het eigen vermogen heeft een plafond
• geen andere beloning voor beleidsbepalers dan gemaakte onkosten en geen bovenmatige vakantiegeldregelingen, toezichthouders worden in bepaalde constructies als beleidsbepalers gezien
• er moet een actueel beleidsplan zijn waarin aanstaande werkzaamheden, wijze van geldwerving, beheer van vermogen en de besteding daarvan beschreven worden
• en er moet een redelijke verhouding bestaan tussen de kosten van werving en beheer t.o.v. de bestedingen van de instelling
• liquidatieoverschotten moeten naar andere ANBI's of algemeen belang gaan
• de administratie wordt verzwaard; minimaal moet het volgende duidelijk zijn: vergoedingen voor beleidsbepalers; aard en omvang van de werving- , beheer- en overige kosten; aard en omvang van de inkomsten en aard en omvang van het vermogen
Zijn er uitzonderingen op de vereisten?
• voor steunstichtingen en betrokken instellingen kunnen, eventueel onder voorwaarden, uitzonderingen worden gemaakt voor het beschikkingsmachtcriterium
• soms kan met terugwerkende kracht een beschikking worden afgegeven, denk hierbij aan nieuwe ANBI's en inbreng van een testament
Hoe hoog mag mijn eigen vermogen nu zijn?
• Slapende fondsen wordt dus wakker!: het hoge woord is eruit: het ‘bestedingscriterium': het ANBI vermogen mag niet meer zijn dan redelijk nodig is voor de continuïteit van te voorziene werkzaamheden ten bate van de doelstelling van de ANBI
En welke vermogensbestanddelen zijn dat dan?
• duidelijk in stand te houden geoormerkte bestanddelen afkomstig uit wilsbeschikking of schenking
• een doelstellingsreserve
• een bedrijfsvoeringreserve
• en de motivering van omvang moet blijken uit de administratie
Waar moeten we naar toe voor de beschikking?
• dat blijft allemaal naar Den Bosch gaan, Belastingdienst/Oost Brabant is de bevoegde inspecteur
• en nu eenmalig i.p.v. een jaarlijks retourtje
• de controle gaan ze ook uitvoeren
• maar de ANBI's mogen de gegevens aanleveren
Wat zijn nog opvallende zaken, gemiste kansen en onduidelijkheden?
• de flinke administratieve last die gaat ontstaan voor vele ANBI's
• structurele hulptroepen voor de inspectie in Den Bosch?
• de stille, slapende en pure familiefondsen zijn de grote verliezers
• kerken, cultuurtempels, wetenschappelijke bolwerken, publieke lichamen en aanverwante steunstichtingen kunnen ook een beschikking krijgen
• zal de zojuist door het nieuwe kabinet aangekondigde 'maatschappelijke onderneming' ook een vrijstelling kunnen verkrijgen?
• gemist: je hebt als beleidsmaker nog steeds geen verklaring van goed gedrag nodig
• ook gemist: geen inkomenstoets voor professionele bestuurders en directie
• gaan CBF normen de leidraad vormen voor de administratieve vereisten van de fiscus?
• komt er nu een publieke lijst van ANBI's?
• en waarom maken we dan niet alle door de ANBI's aangeleverde gegevens ook publiek?
• prachtige beleidsplannen, maar voor hoe lang moeten die gelden?
• is die 90% vereiste nu van de baan?
• maar de uitstootverplichting is in ieder geval gereduceerd tot het ‘bestedingscriterium'
• 2007 wordt een heel druk jaar voor iedereen!
Download hier de PDF met de ANBI-regeling en de nota van toelichting