'Ambtelijke rapporten te mager voor afschaffing giftenaftrek'

29 april 2010
Opinie | | Tax & Legal

AMSTELVEEN (29 april) - Vorige week pleitte hoofdredacteur Edwin Venema voor een snel tegenonderzoek van de SBF nu er steeds meer ambtelijke rapporten pleiten voor afschaffing van de giftenaftrek voor particulieren. Aart van der Leer hoopt dat het filantropieplatform actie onderneemt, want zijn conclusie is dat een data-analyse op gegevens uit het inkomenspanelonderzoek (CBS) volstrekt onvoldoende is om het belang van de giftenaftrek voor de "BV Nederland" (via het maatschappelijk rendement van giften aan de 'goede doelen') in te schatten.

Van der Leer: "De rapportage Evaluatie giftenaftrek 1996 - 2006 waarop nu kennelijk het advies "schaf die giftenaftrek maar af" gebaseerd is, is niet meer dan een statistische data-analyse met aannames over geefmotieven, geefgedrag en bestedingsmogelijkheden, omdat essentiële gegevens gewoonweg ontbreken in de datasets van de fiscus. Bijvoorbeeld ontbreken in deze "analyse" gegevens over o.a. het daadwerkelijk besteedbare inkomen van 'donateurs' en hun vermogenspositie.
Een gezin met een behoorlijk (fiscaal gemeten) brutoinkomen van bijvoorbeeld €60.000 in een vrij dure huurflat en met een karig gevulde spaarbankrekening heeft minder te besteden van zo'n zelfde gezin met een fiscaal gemeten brutoinkomen van €60.000 in een koophuis dat zo ongeveer hypotheek vrij is, met bovendien nog een aardig saldo op de spaarbankrekening.
Het laatstgenoemde gezin zal waarschijnlijk wel blijven geven, ook al wordt de giftenaftrek afgeschaft; maar voor het eerstgenoemde gezin zal een behoorlijke verlaging van de netto giften nodig zijn om het saldo van de totale netto uitgaven en inkomsten boven de nullijn te houden.
Dat effect wordt nog groter bij de afschaffing van de volledige aftrek voor periodieke giften o.b.v. een notariële schenkingsakte.
Maar de fiscus veronderstelt alle gevallen gelijk o.b.v. het IB-inkomen, schuift alles op één hoop en dat leidt tot onvoldoende onderbouwde conclusies.
Verder ontbreekt in de analyse van de belastingambtenaren een koppeling naar het belang en de waarde die de bijdragen van de 'wel fiscale aftrekplegers' uitmaken in de totale inkomsten stroom voor de goede doelen sector (inclusief kerken etc.) en de kosten die deze sector moet maken om deze giften binnen te halen.
Op basis van de beroemde 80-20 regel denk ik dat de relatief hogere giften (los, incasso en periodieke lijfrente schenkingen) van de 'wel fiscale aftrekplegers' met relatief lage wervingskosten binnengehaald worden, terwijl het werven van de grote hoeveelheid kleine giften van de 'niet fiscale aftrekplegers' relatief veel meer kost aan werving.
Als de giften van de 'nu nog wel fiscale aftrekplegers' fors gaan dalen t.g.v. de afschaffing van de giftenaftrek (- 20% of - 50%) betekent dat een forse klap voor de netto besteedbare inkomsten van de goede doelensector (netto = na aftrek van wervingskosten).
Eigenlijk is het toch schokkend dat door de tunnelvisie van de belastingambtenaren ("we doen het maar met de gegevens die we hebben en kijken geen millimeter breder") de goede doelensector zeer waarschijnlijk tot €300 miljoen per jaar niet binnen gaat krijgen.
Om nog maar te zwijgen van het maatschappelijk rendement* dat de samenleving als geheel daardoor gaat mislopen en waar de overheid dan toch weer zal moeten bijspringen met relatief dure betaalde krachten van reguliere welzijns- en zorg instellingen. Dat kan zomaar tot € 1,5 miljard oplopen.
Kortom: is er al beweging te constateren bij SBF e.d.?"
*) maatschappelijk rendement van goede doelen zoals het Rode Kruis met sociale hulpverlening, Leger des Heils daklozen opvang e.d., diaconaal werk van kerken, vrijwilligerswerk van de gezondheidsfondsen voor patiënten en patiëntengroepen etc.


Een aardig afwijkend beeld uit 'echt onderzoek' van TNP NIPO (2006)
"Rijkste Nederlanders doneren minste geld aan liefdadigheid"
http://www.tns-nipo.com/pages/nieuws-pers-vnipo.asp?file=persvannipoliefdadigheid06.htm

Maatschappelijk rendement van 'goede doelen'
http://www.stichtingoikos.nl/?nid=48010
http://www.trouw.nl/krantenarchief/2008/07/19/2098667/Vrijwilligers_van_kerk_onbetaalbaar.html