Evelien Tonkens*, bijzonder hoogleraar Actief Burgerschap aan de UvA introduceerde ooit het prachtige begrip ‘het altruïstisch overschot’. Altruïsme – belangeloos geven, anderen helpen en werken voor de goede zaak – is volgens Tonkens door de rationele keuze-economie en het neo-liberalisme, miskend, verguisd en belachelijk gemaakt. ‘In ons land willen veel mensen graag iets voor een ander doen, maar ze weten vaak niet wat en hoe’, aldus Tonkens. Zodoende zitten we met een gigantisch altruïstisch overschot.
Dat klopt helemaal, meldt de landelijke online marktplaats voor vrijwillige hulp Zorgvoorelkaar.com, dat onderzoek deed naar het potentieel aan vrijwilligers: ‘Wanneer dit potentieel goed wordt benut, kan dit tot wel 200 miljoen uur per jaar aan extra vrijwillige inzet opleveren.’
Zelfs als we hier alle publicitaire overdrijving afhalen, blijft er goed nieuws voor bijvoorbeeld gemeenten, die vanuit Den Haag lokaal gestalte moeten geven aan de participatiesamenleving. Maar natuurlijk ook goed nieuws voor onze sector, waar behoefte is aan vrijwillige inzet.
Beter nieuws zou echter zijn als die inzet ook op een moderne manier wordt georganiseerd en de clichés rond vrijwilligers worden losgelaten.
Platformen als Marktplaats, AirBnB, of Peerby laten zien dat transparante online marktplaatsen meer vraag en aanbod samenbrengen dan in traditionele markten.
Charitatieve organisaties zouden zich niet alleen meer van 2.0-technologie moeten bedienen, maar ook rekening gaan houden met het feit dat veel vrijwilligers geen zin meer hebben om een levenslang commitment af te geven. En al helemaal geen trek hebben in administratief of fiscaal gedoe.
En vrijwilligers betekenen niet altijd automatisch ‘handjes’, maar vaak ook ‘hersens’.
Veel potentieel zit ook verborgen in bedrijven, waar werkgevers bereid zijn om via werknemersvrijwilligerswerk invulling te geven aan MVO-beleid.
Kortom: matching van kunde, kennis en netwerken en een persoonlijke benadering van vrijwillige inzet.. daar zit voor onze sector het altruïstisch overschot.
*In de nieuwe jaaruitgave De Dikke Blauwe 2015-2016 ook een bijdrage van porf. Dr. Evelien Tonkens over de participatiesamenleving
nl
