De eerste Filanthropium jaargids, editie 2014-2015, met de toepasselijke titel ‘De Dikke Blauwe’, is woensdagavond 9 april in het Haagse perscentrum Nieuwspoort door hoofdredacteuren Charles Groenhuijsen en Edwin Venema gepresenteerd. Het eerste exemplaar werd overhandigd aan staatssecretaris Fred Teeven, die het boek in ontvangst nam als coördinerend bewindsman voor filantropie.
De presentatie van de eerste ‘Dikke Blauwe’ vond plaats vlak voor de eerste ‘Filantropiepoort’, een door de Samenwerkende Brancheorganisaties Filantropie georganiseerde debatbijeenkomst, in de geest van de al eerder door Filantropium georganiseerde Filantropietoppen. ‘De Dikke Blauwe’ is de aftrap voor een jaarlijkse traditie: een jaargids voor ‘beheerders, besteders en donoren van 6 miljard euro geefgeld per jaar’. De Dikke Blauwe wil een state of the union van de Nederlandse filantropie zijn, met elk jaar een keur aan verslagen, reportages, beschouwingen, trends en analyses.
Nummer 1: Boudewijn Poelmann. De rest: verrassend
Meest in het oog springend - en daarom ook gisteravond in Nieuwspoort goed voor diverse tersluikse blikken in het boek – is de ‘Hot Hundred’, een lijst van de 100 invloedrijkste personen in de Nederlandse filantropie. Opmerkelijk voor een sector die ook gisteravond in Nieuwspoort weer sterk gedomineerd werd door oudere mannen: in de Top 10 figureren maar liefst twee jongere vrouwen: Willemijn Verloop (3) bekend van War Child en Social Enterprise NL, en Anna Chojnacka (6) van de 1% CLUB. Nummer 1 van de Filanthropium Hot Hundred is Boudewijn Poelmann van Novamedia/Postcodeloterijen. Hoewel de Hot Hundred natuurlijk altijd enigszins arbitrair is, was er gisteravond in Nieuwspoort niemand die de erepositie van Poelmann betwistte. Poelmanns loterijen schonken sinds de oprichting meer dan 6 miljard euro aan de meest uiteenlopende goede doelen en maatschappelijke initiatieven.
Edwin Venema: ‘Met deze lijst houden we een pleidooi voor een sector die nog steeds gedomineerd wordt door bestuurstijgers en dossiervreters, terwijl wij menen dat de sector juist behoefte heeft aan innovatie en nieuw bloed. Daardoor is er een lijst ontstaan met een flink aantal “unusual suspects”. Daarnaast hekelde Venema het gebrek aan openheid van de sector. Van de 6000 ANBI’s die Filanthropium in samenwerking met Kennisbank Filantropie analyseerde, maakten maar 1200 melding van hun doelbestedingen, en dan vaak ook nog zeer gedateerd.
Leidraad in een bord spaghetti
Venema benadrukte bij zijn presentatie van de eerste Dikke Blauwe met een rekensom uit de losse pols dat de sector vrijwel zeker goed is voor veel méér geld dan we nu al jaren aannemen. ‘De Geven in Nederland-ramingen zijn het beste wat we hebben, maar ze zitten waarschijnlijk veel te laag.’
De filantropie bloeit als nooit tevoren, stelde mede-hoofdredacteur en debatvoorzitter Charles Groenhuisen. ‘Deze sector groeit grillig en dynamisch en kenmerkt zich door een vrolijke anarchie. Voor buitenstaanders is filantropie soms één grote dikke mist.’ Zoals Steven van Eijck (voorzitter SBF) ooit opmerkte: ‘Ik voel me soms als een dompteur in een circus met honderd ongehoorzame zeehonden.’ Venema: ‘De Dikke Blauwe’ is een leidraad in het bord spaghetti van de filantropie.’ Filanthropium (en in het bijzonder Venema) werden door Van Eijck geprezen voor de kritische noten die soms worden gekraakt, de horzel-in-de-pels functie van een goed vakmedium.
Teeven nog niet in de Hot Hundred
Staatssecretaris Fred Teeven (met blauw oog, al had de titel ‘Dikke Blauwe’ daar volgens Groenhuisen niets mee te maken) prees de samenwerkingsgezindheid van de brede en diverse filantropiesector met de overheid. Teeven nam de Dikke Blauwe in ontvangst, maar moest daarna vertrekken. ‘Ik kom wel terug als ik óók in jullie Top 100 sta.’
Na de presentatie van het boek vond een levendig debat plaats op basis van drie zeer uiteenlopende presentaties. Daarover meer in Filanthropium Journaal van volgende week.
Recensie