Vermogensfondsen

'Booming' bedrijfsfondsen weten elkaar nu beter te vinden

4 april 2017

Nieuws | Edwin Venema | Vermogensfondsen

Zo'n 75 corporate foundations kwamen op maandag 3 april bij elkaar op het eerste bedrijfsfondsencongres van ons land. Het werd georganiseerd door de tienjarige Achmea Foundation in samenwerking met de Rabobank Foundation. In Zeist werd het belang en de toegevoegde waarde van deze opkomende soort fondsen besproken; er werden tevens best practises en kennis gedeeld. Dat laatste bleek in een grote behoefte te voorzien: in de komende weken wordt gewerkt aan een netwerk, onder andere met behulp van een LinkedIn-groep voor kennisuitwisseling.

Verdubbeling bedrijfsfondsen

Nederland telt inmiddels minstens 75 corporate foundations: een verdubbeling in tien jaar. Ook het aantal medewerkers dat via een bedrijfsfonds vrijwilligerswerk doet is het afgelopen decennium minstens verdubbeld, schat Lonneke Roza, die recent promoveerde op dit thema aan de Rotterdam School of Management van de Erasmus Universiteit. Haar cijfers zijn een conservatieve schatting bij gebrek aan een centraal register voor dit soort fondsen. En lang niet elke corporate foundation heeft (nog) de ANBI-status.

Moeilijke grens geven en sponsoren

Roza (foto) stuit net als de onderzoekers van Geven in Nederland op het feit dat bedrijven in de praktijk weinig onderscheid maken tussen giften en sponsoring. Het laatste vereist een tegenprestatie en valt dus formeel buiten de scope van ‘filantropie’. Roza hierover tegenover het AD: ‘Maar uiteraard is het een glijdende schaal. Ook sponsoring is een vorm van maatschappelijke betrokkenheid.’
De laatste cijfers van Geven in Nederland 2015 (over geefjaar 2013) laten zien dat bedrijven in Nederland in totaal voor ruim €1,3 miljard schonken en sponsorden. De nieuwste cijfers worden op 20 april bekendgemaakt: de verwachting is dat hier een stijging zichtbaar zal worden.

Steeds strategischer

Bedrijfsfilantropie wordt steeds strategischer, denkt Roza: ‘Vroeger gaven bedrijven vooral ad hoc, bijvoorbeeld als er een verzoek op hun pad kwam of aan Giro555. Nu is het bewuste bedrijfsstrategie en wordt erover nagedacht. Anglosaksische bedrijven kennen al veel langer een liefdadigheidscultuur. Zo is daar al dertig jaar lang het Ronald McDonald Kinderfonds van fastfoodgigant McDonalds.’

Groei is ook ‘tegenbegweging’

Roza ziet meerdere oorzaken voor de explosieve groei. De toename is volgens haar deels een ‘tegenbeweging’ van bedrijven - zeker in de financiële sector - die in opspraak zijn gekomen door ethisch fragwürdig gedrag. Roza: ‘Soms is zo'n stichting puur eigen belang, maar vaak ook niet. Veel bedrijven hangen het niet aan de grote klok’.
Daarnaast ziet Roza de toename als een reactie op de trend dat de overheid meer en meer verantwoordelijkheid bij burgers zelf neerlegt. Roza in het AD: ‘De overheid trekt zich terug en verwacht meer van andere partijen in de samenleving.’

Belang van verbinding

Bedrijven zelf zien in hun filantropische activiteiten ook een middel om het personeel te motiveren en te binden. Voorzitter Hans Koeleman (foto) vertelt in het AD hoe KPN's Mooiste Contact Fonds in 2007 tot stand kwam: ‘Mensen vinden het fijn als werk ook maatschappelijk nut heeft, zij herkennen zich zo meer in hun werkgever. Bij de start hebben we duidelijk gezegd: 'eerst doen, dan pas communiceren'. Het mag geen pr-stunt zijn.’
KPN haalt zélf ook veel uit haar bedrijfsfonds. Koeleman: ‘We willen dat onze eigen medewerkers het belang van verbinding inzien, zij raken er meer geëngageerd door. Bovendien leren wij meer over belangrijke doelgroepen, zoals ouderen. Verder doen we expertise op met nieuwe technologie.’

Een echte pionierseditie

Het Achmea Foundation-congres, georganiseerd in samenwerking met Rabobank Foundation, was een echte pionierseditie. Dit was het eerste congres georganiseerd voor én door corporate foundations in Nederland. Een ongeveer 75 corporate foundations kwamen maandag bij elkaar bij de jarige Achmea Foundation in Zeist om kennis, kunde en ervaring uit te wisselen. De tweehonderd genodigden – vertegenwoordigers van andere corporate foundations, bedrijven die maatschappelijk actief zijn en andere betrokken organisaties – gingen na een plenair deel (waarvoor hoofdgast, demissionair minister Lilianne Ploumen helaas verstek moest laten gaan) in break out-sessies met elkaar in gesprek over de rol en de toegevoegde waarde van corporate foundations. Daarbij stonden vragen centraal als: Hoe kunnen bedrijven en hun foundations elkaar versterken? Wat kunnen we als foundations onderling van elkaar leren? Hoe kan een foundation zowel de maatschappij als de business op een geloofwaardige manier versterken?
'De komende weken zullen de deelnemers verder, mede onder regie van Achmea Foundation, stappen zetten om een goed kennisnetwerk in te richten, onder andere met behulp van een eigen LinkedIn-groep', aldus woordvoerder Marco Simmers.
Achmea Foundation-directeur Marjolein Verstappen (foto) in het AD: ‘We zijn heel benieuwd hoe collega-foundations het doen. Hoe is de relatie met het moederbedrijf, hoe bereken je je maatschappelijke impact, wat communiceer je naar buiten? We kunnen veel van elkaar leren.’
Verstappen over het gewenste, permanente netwerk: ‘Als corporate stichtingen kunnen wij een mooie aanvulling vormen op de overheid en NGO's die traditioneel ontwikkelingshulp bieden en projecten steunen.’

♦Lees ook: Bedrijven kunnen sleutelrol spelen in vrijwilligerswerk
♦Lees ook: Duidelijke trend: de opkomst van 'corporate' in foundations

►Wilt u voortaan elke donderdagochtend het laatste nieuws, opinies en achtergronden over de wereld van doneren & sociaal investeren? Voor een geheel kosteloos abonnement op DDB Journaal: klik hier.