Waarde goede doelen effectief geëtaleerd

Brancheorganisatie opnieuw in de bres in Den Haag

Margreet Plug. 
Margreet Plug. 
4 april 2024
Artikel | | (Social) Impact

De overheid neemt vaker maatregelen die de ruimte om te geven en steun te vragen inperken. Goede Doelen Nederland organiseerde een bijeenkomst in Den Haag om in gesprek te blijven met de politiek. Directeur-bestuurder Margreet Plug komt graag met concrete voorstellen om de impact van goede doelen mee te wegen in de voorbereiding van wet- en regelgeving.



Directeur-bestuurder Margreet Plug van Goede Doelen Nederland kijkt op zich tevreden terug op de recente bijeenkomst in Perscentrum Nieuwspoort. ‘In dialoog met elkaar kunnen overheid en sector, ieder vanuit de eigen rol, gezamenlijk werken aan de kwaliteit van onze samenleving’, schrijft ze in het Woord vooraf van een begeleidende publicatie die in Den Haag werd gepresenteerd. ‘Zo kunnen duizenden fraaie bloemen blijven bloeien in het land van goeddoen.’

Tijdens de geanimeerde bijeenkomst vond een interessante discussie plaats met een panel van politici van diverse politieke partijen (BBB, NSC, PvdA Groen Links, VVD). Aan deze politici werd het eerste exemplaar aangeboden van Wat maakt goede doelen onmisbaar voor onze samenleving. Daarin is te lezen wat de gezamenlijke kracht is van goede doelen en welke waarde ze creëren voor en met de samenleving. 

De politici toonden zich betrokken. Ze nodigden GDN uit vooral langs te komen als dat nodig is. Is dat niet wat vrijblijvend? Plug: ‘Ik ben van de dialoog. Het is goed om in gesprek te blijven. Een Kamerlid als Nicolien van Vroonhoven (NSC, voorheen CDA – Red.) was hier voor de tweede keer. Tijdens onze bijeenkomst eind vorig jaar was ze ook aanwezig. Het is voor GDN van grote waarde om onze brede sector te kunnen presenteren.’

Piepend en knarsend

De tekst van het boekje is gelardeerd met aansprekende praktijkvoorbeelden en wordt bezien door de ogen van bestuurders, wetenschappers en opinieleiders. ‘Bedenk eens hoe onze samenleving en de wereld eruit zouden zien zonder het werk van goede doelen’, schrijft Kees Zevenbergen. De voormalig directeur van Cordaid vervolgt: ‘Dan zou Nederland knarsend en piepend tot stilstand komen.’

Plug: ‘We hebben als Goede Doelen Nederland constructieve contacten met betrokken ministeries waaronder Financiën, Economische Zaken en Klimaat alsook Justitie en Veiligheid.’ Ze vervolgt: ‘Met de politiek is dat lastiger. We moeten daar veel tijd en energie in steken. Een actueel haakje helpt soms. Denk aan de giftenaftrek of de Wet Transparantie Maatschappelijke Organisaties.’ Het politieke landschap is gefragmenteerd. In december werd een nieuwe Tweede Kamer geïnstalleerd. Bijna de helft van de Kamerleden is nieuwkomer.

'Er is veel regeldruk', zegt ze. 'We moeten als brancheorganisatie veel bevechten en kunnen steun vanuit de politiek en de samenleving goed gebruiken. Denk aan het blijvend faciliteren van schenken, nalatenschappen en afdracht van loterijgelden. Of aan ongewenste effecten – minder inkomsten voor de goede doelensector – door generieke wetgeving inzake consumentenbescherming. Zo zijn er meer dossiers.'

De Wet Transparantie Maatschappelijke Organisaties kan leiden tot een lastenverzwaring. Deze wet wil voorkomen dat donaties gepaard gaan met ongewenste beïnvloeding door donateurs. De rechtbank kan een verbod voor een bepaalde duur opleggen aan maatschappelijke organisaties die ondermijnende activiteiten verrichten. Zo kan de rechter bijvoorbeeld het ontvangen van donaties verbieden.  

Evenwicht en tegenwicht

Plug verwijst naar de nieuwe publicatie. Daarin is te lezen dat de civil society een onmisbare rol speelt in de Nederlandse samenleving. Dit maatschappelijke middenveld, de derde kracht naast overheid en markt, verbindt miljoenen burgers rond gedeelde idealen en lost problemen op die de overheid of de markt niet kunnen oplossen. Deze derde macht zorgt voor evenwicht én tegenwicht.

Tegen de achtergrond pleit ze ervoor dat de fiscus niet te snel in de reflex schiet van het willen afnemen van de ANBI-status van een filantropische organisatie. Bij een controle door de belastingdienst kan deze status van Algemeen Nut Beogende Instellingen met terugwerkende kracht worden ingetrokken. ‘Laten we goed naar elkaar luisteren.’

Hoe dan ook: de geest van de nieuwe publicatie van Goede Doelen Nederland wordt treffend verwoord in een quote van opinieleider Alexander Rinnooy Kan: ‘Goede doelen brengen het mooiste in de samenleving naar boven. En dat is waar we in tijden van ingewikkeldheid zoals we die nu meemaken, dubbel naar verlangen.’

www.goededoelennederland.nl

Een uitgebreid interview met directeur-bestuurder Margreet Plug verschijnt later dit voorjaar.

 

De zes functies van goede doelen

  1. De samenleving beter maken
1 Helpen en oplossen
  • Directe hulp en noodhulp bieden
  • Beschermen en behouden wat kostbaar is
  • Betrokkenheid zo lang als nodig

2 Innoveren en veranderen
  • Ontwikkelen van interventies
  • Problemen aanpakken waar (nog) geen oplossing voor is
  • Experimenteren en risico nemen waar nodig
  • Systeemveranderingen aanjagen
3 Signaleren en agenderen
  • Luisteren naar wat er leeft in de samenleving
  • Stem geven aan wat niet gehoord wordt
  • De overheid uitdagen om verantwoordelijkheid te nemen
 
  1. De samenleving vormen
4 Zingeving en voldoening
  • Samen met anderen werken aan een ideaal
  • De vrijheid hebben om je in te zetten voor wat jij belangrijk vindt
  • Goed gevoel van iets doen voor een ander
5 Sociale cohesie
  • Mensen (ook met verschillende achtergronden) bij elkaar brengen
  • Onderlinge betrokkenheid stimuleren binnen de eigen gemeenschap
  • Versterken van relaties tussen mensen in gemeenschappen in binnen- en buitenland
6 Veerkracht
  • Actief burgerschap aanmoedigen
  • Een zorgzame en betrokken samenleving versterken
  • Zelfredzaamheid stimuleren
  • Diversiteit aan oplossingen bij tegenslagen
Bron: GDN, Wat maakt goede doelen onmisbaar voor onze samenleving